Ομιλία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κατά την ανάληψη του Βραβείου Ειρήνης Βεστφαλίας για τη Συμφωνία των Πρεσπών
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Οικονομική Ένωση της Βεστφαλίας και του Λίππε για αυτό το σημαντικό βραβείο Ειρήνης.
Ένα βραβείο που έχω την τιμή να μοιραστώ με τον Πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας.
Και θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο της Λεττονίας για τα λόγια του.
Ιστορικά τα Βαλκάνια υπήρξαν ένα δύσκολο έδαφος για την προώθηση της ειρήνης.
Έχουμε δει τις ελπίδες πολλών γενεών να τυλίγονται στις φλόγες του πολέμου.
Και έχουμε δει τον εθνικισμό να καταστρέφει τα κλαδιά της ειρήνης και της ευημερίας όταν άρχιζαν να μεγαλώνουν.
Για αυτόν τον λόγο στόχος της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν να ριζώσει βαθειά στις συνειδήσεις των λαών μας και στις σχέσεις των χωρών μας.
Θέλαμε μια Συμφωνία που θα άντεχε και δεν θα κατέρρεε απέναντι στην πρώτη δυσκολία.
Μια Συμφωνία που δεν θα έλυνε μόνο τις διαφορές μας, αλλά θα μας έδενε σε μια νέα στρατηγική εταιρική σχέση για να αντιμετωπίσουμε μαζί προκλήσεις και να αξιοποιήσουμε μαζί ευκαιρίες.
Αυτό δεν ήταν εύκολο ειδικά σε μία περίοδο που και οι δύο χώρες μας, αντιμετώπιζαν οικονομικές κρίσεις και βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της χειρότερης προσφυγικής κρίσης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δεν ήταν εύκολο σε μία περίοδο εθνικής περιχαράκωσης που έφτασε μέχρι το Brexit.
Ή σε μια περίοδο που η ΕΕ είχε παγώσει τη διεύρυνση και ενδιαφερόταν για τα Βαλκάνια, κυρίως για τον έλεγχο των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών.
Σε μία περίοδο που οι ΗΠΑ αποστασιοποιούνταν από την πολυμερή διπλωματία.
Kαι σε μία περίοδο που οι εθνικιστικές δυνάμεις ήταν ισχυρές.
Στις χώρες μας αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αλλά οι λαοί της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας απέδειξαν ότι κοινά προβλήματα μπορούν να επιλυθούν ειρηνικά και στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Ακόμα και την πιο δύσκολη στιγμή.
Μπορούν να επιλυθούν αν κρατήσουμε ένα ανοιχτό μυαλό, έχουμε την απαραίτητη πολιτική βούληση και μιλάμε στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού.
Αποδείξαμε ότι η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την ειρήνη και τη σταθερότητα αντί να καθοδηγείται από τρίτους, να μεταθέτει συνεχώς την επίλυση διαφορών και να προβαίνει σε δηλώσεις που δεν σημαίνουν τίποτα για τις ζωές των πολιτών.
Σήμερα αυτό το μήνυμα είναι ακόμα πιο σημαντικό από ό,τι ήταν το 2018 και το 2019.
Η εμπειρία της παγκόσμιας πανδημικής κρίσης, καθώς και οι εξελίξεις που βλέπουμε στο Αφγανιστάν πρέπει να μας δίνουν ένα μάθημα:
Ότι δεν πρέπει να γυρίσουμε στα οικονομικά και γεωστρατηγικά μοντέλα των τελευταίων 40 χρόνων.
Πρέπει να είναι σαφές ότι υπό αυτές τις συνθήκες, η ΕΕ θα αποτύχει ως διεθνής δύναμη εάν δεν αποκτήσει μια ξεκάθαρη, αξιόπιστη, αποφασιστική φωνή υπέρ της ειρήνης.
Και ειρήνη σημαίνει επίλυση περιφερειακών διαφορών, προστασία του διεθνούς δικαίου και προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Όσον αφορά στις περιφερειακές διαφορές, η πιο ξεκάθαρη δοκιμασία είναι στην ίδια την Eυρώπη: τα Δυτικά Βαλκάνια, το Κυπριακό και η Ανατολική Μεσόγειος.
Η ΕΕ πρέπει να στηρίξει την Συμφωνία των Πρεσπών ενεργά.
Πρέπει να κάνει ό,τι χρειάζεται για να λάβουν χώρα οι Διακυβερνητικές Διασκέψεις για τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία και να υπάρξει πρόοδος στις συνομιλίες Βελιγραδίου-Πρίστινας.
Και η ΕΕ πρέπει να δώσει ένα σαφές μήνυμα στην Τουρκία ότι η μόνη δυνατή λύση για το Κυπριακό είναι η επανένωση του νησιού στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ.
Πρέπει να υπογραμμίσει ότι οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας θα βελτιωθούν μόνο εάν σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αλλά η ΕΕ πρέπει επίσης να εμπλακεί ενεργά με την επίλυση διαφορών στην ευρύτερη περιοχή.
Mαζί με τις ΗΠΑ πρέπει να πρωτοστατήσει στην καθιέρωση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή, που θα συμπεριλαμβάνει περιφερειακές δυνάμεις, καθώς και την Ρωσία και την Κίνα, ανάλογα με τη διένεξη.
Ειδικά στην περίπτωση του Αφγανιστάν η ΕΕ πρέπει να στηρίξει ένα τέτοιο πλαίσιο. Πρέπει, επίσης, να υποστηρίξει την φιλοξενία Αφγανών από γειτονικές προς το Αφγανιστάν χώρες, καθώς και να καθιερώσει ένα πρόγραμμα επανεγκατάστασης Αφγανών προσφύγων απευθείας από αυτές τις χώρες στην ΕΕ, με συγκεκριμένες ποσοστώσεις.
Όσον αφορά στην κοινωνική δικαιοσύνη, η ΕΕ πρέπει να κάνει και άλλα βήματα για την αντιμετώπιση της πανδημίας και των αυξανόμενων ανισοτήτων.
Για παράδειγμα, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να αποδεχτεί την πρόταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την άρση των πατεντών στα εμβόλια με σκοπό την ενίσχυση του εμβολιαστικού προγράμματος στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Και βέβαια είναι εξαιρετικά σημαντικό η Ευρώπη να κάνει ακόμα μεγαλύτερα βήματα στη δίκαιη μετάβαση στην πράσινη ατζέντα κατά της κλιματικής κρίσης.
Σήμερα αποτελεί τιμή μας να μοιραζόμαστε αυτό το βραβείο με την οργάνωση “Plan for the Planet” που έχει φυτέψει εκατομμύρια δέντρα.
Όπως ξέρετε, μόνο φέτος 1,3 εκατομμύρια στρέμματα δάσους κάηκαν από φωτιές στην Ελλάδα.
Κυρίες και κύριοι,
Αιώνες αφότου υπεγράφησαν, τιμούμε τις Συνθήκες της Βεστφαλίας διότι καθιέρωσαν ένα νέο πλαίσιο διακρατικών σχέσεων στο οποίο οικοδομήθηκε η ειρήνη.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε ένα νέο ισορροπημένο διεθνές πλαίσιο που έχει στόχο την προώθηση της ειρήνης μέσω πρωτοβουλιών σε όλα τα επίπεδα που ανέφερα.
Iδίως μετά τις Γερμανικές και Γαλλικές εκλογές, ήρθε η ώρα η ΕΕ να πρωτοστατήσει σε αυτήν την κατεύθυνση.
Και είμαι πεπεισμένος ότι η Συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά σε αυτό το νέο και αναγκαίο πια, όραμα για την Ευρώπη και τον κόσμο.
Σας ευχαριστώ πολύ.