Ευχαριστώ θερμά τον Γιόζεφ για τη φιλοξενία του. Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στη Μάλτα, στην 6η Σύνοδο των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου. Η πρώτη Σύνοδος ήταν τον Σεπτέμβριο του ’16 στην Αθήνα. Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που βλέπω ότι μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε στην Αθήνα σήμερα παίρνει έναν χαρακτήρα μονιμότητας και αναδεικνύει το γεγονός ότι οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου έχουν κοινή εμπειρία, έχουν κοινά συμφέροντα να υπερασπιστούν για τους λαούς τους και κοινές επιδιώξεις μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κυρίως, όμως, κοινές εμπειρίες, που έχουμε αποκτήσει και κατά τη διάρκεια της κρίσης της οικονομικής, της προσφυγικής, και όλα αυτά τα ζητήματα τα συζητήσαμε σήμερα μπροστά στις νέες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Συζητήσαμε για τη στρατηγική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις προτεραιότητές της την επόμενη πενταετία. Μιλήσαμε για τις περιφερειακές εξελίξεις. Και, βεβαίως, συμφωνήσαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει έναν ισχυρό διεθνή ρόλο να διαδραματίσει, αναδεικνύοντας μια ενεργητική εξωτερική πολιτική και δίνοντας σαφή μηνύματα υπεράσπισης του διεθνούς δικαίου, αλλά και της ειρήνης.
Σε αυτό το πλαίσιο, βεβαίως, αποτέλεσε σημαντικό μέρος της συζήτησής μας σήμερα οι εξελίξεις που αφορούν τις παραβατικές ενέργειες της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Εκφράσαμε την πλήρη στήριξή μας στον Νίκο Αναστασιάδη και βεβαίως συμφωνήσαμε ότι το ζήτημα αυτό δεν αποτελεί ένα διμερές ζήτημα της Κύπρου και της Τουρκίας. Ενδεχομένως και τα ζητήματα που προκύπτουν στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας δεν είναι διμερή ζητήματα. Είναι ευρωτουρκικά ζητήματα και έτσι πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε. Και θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το σαφές μήνυμα που δίνουμε σήμερα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εξετάσει και να πάρει συγκεκριμένα μέτρα, εάν η Τουρκία δεν τερματίσει την παράνομη δραστηριότητά της.
Ο μόνος δρόμος για την επίλυση των διαφορών είναι ο διάλογος. Εμείς υποστηρίζουμε ως μόνο δρόμο τη συνεργασία και την επιδίωξη της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο και άρα βασικός πυρήνας της δικής μας αντίληψης είναι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου. Και όποιος δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα υφίσταται συνέπειες.
Συζητήσαμε, βεβαίως, και για την ανάγκη να υποστηριχτεί η εφαρμογή της ιστορικής Συμφωνίας των Πρεσπών που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, για τη σταθερότητα συνολικά στην Ευρώπη, αλλά και για την ευρωπαϊκή προοπτική των λαών της Βαλκανικής. Στο πλαίσιο αυτό υποστήριξα την ταχεία έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τη γειτονική μας χώρα, για τη Βόρεια Μακεδονία, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις σημαντικές μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες. Τη θέση αυτή θα επαναλάβω και στη Σύνοδο Κορυφής, τη μεθεπόμενη εβδομάδα.
Πρέπει να δώσουμε ένα ισχυρό μήνυμα, ένα θετικό μήνυμα στους λαούς των Βαλκανίων.
Προχωρούν με τόλμη, επιχειρούν μεταρρυθμιστικές προσπάθειες και ταυτόχρονα ένα ηχηρό μήνυμα αντίστασης στον εθνικισμό. Και, βεβαίως, πιστεύω ότι αυτός είναι ο δρόμος για όλες τις χώρες των Βαλκανίων, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να εξετάσουμε καθεμία ξεχωριστά σε σχέση με την πρόοδο που καταφέρνει να επιδείξει. Θα ήμασταν ευτυχείς, λοιπόν, αν και η Αλβανία μπορούσε να προχωρήσει σε αυτήν την πορεία. Να προχωρήσει σε περισσότερες και ουσιαστικότερες μεταρρυθμίσεις.
Συζητήσαμε, επίσης, σήμερα το προσφυγικό και το μεταναστευτικό και τονίσαμε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσα από το πρίσμα της αρχής της αλληλεγγύης και του διαμερισμού της ευθύνης και όχι μέσα από μία αντίληψη που επιρρίπτει τις ευθύνες στις χώρες πρώτης εισόδου. Και γι’ αυτό τονίσαμε όλοι ότι χρειάζεται ένα νέο κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών.
Κουβεντιάσαμε για την ανάγκη να ενισχυθεί ο λεγόμενος κοινωνικός πυλώνας, την ανάγκη να προχωρήσουμε σε άμεσα μέτρα για την κοινωνική και γεωγραφική σύγκλιση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Να ολοκληρώσουμε την τραπεζική ένωση με τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης καταθέσεων, να καταπολεμήσουμε τις κοινωνικές ανισότητες μέσω της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού ταμείου για την καταπολέμηση της ανεργίας. Και αυτή είναι μία πάρα πολύ σημαντική κοινή θέση. Η άποψη δηλαδή ότι πρέπει να υπάρχει ένα επίπεδο προστασίας για τους νέους, τους εργαζόμενους, τους άνεργους στην Ευρώπη. Ένα κοινό ταμείο ανεργίας και ένας κοινός κατώτατος μισθός για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους.
Τέλος, συζητήσαμε διεξοδικά για την κλιματική αλλαγή. Για το πολύ θετικό μήνυμα που λάβαμε από τους Ευρωπαίους πολίτες που ευαισθητοποιούνται στα ζητήματα της προστασίας του περιβάλλοντος. Και ιδιαίτερα από τους νέους και τις νέες. Αυτή η ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών πρέπει να είναι εντολή σε όλους εμάς, τις κυβερνήσεις της Ε.Ε., ώστε η επόμενη πενταετία να είναι μία πενταετία που θα τεθούν σε προτεραιότητα ζητήματα του περιβάλλοντος και της προστασίας της ποιότητας της ζωής μας. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να συνεχίσουμε να τηρούμε τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων.
Με αυτές, λοιπόν, τις σκέψεις θα ήθελα για άλλη μία φορά να ευχαριστήσω τον Γιόζεφ για τη φιλοξενία. Να ευχαριστήσω και όλους τους ηγέτες των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου για την υποστήριξη και την αλληλεγγύη σε ό,τι αφορά τα κρίσιμα γεωπολιτικής σημασίας ζητήματα που τέθηκαν σήμερα στο τραπέζι των συζητήσεων. Την υποστήριξη, δηλαδή, στις πάγιες θέσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και της Ελληνικής Δημοκρατίας, για τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου στην εύθραυστη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, αλλά και του Αιγαίου.
Με αυτές, λοιπόν, τις σκέψεις για άλλη μία φορά ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία.