Κυρίες και Κύριοι, Φίλες και Φίλοι,
Ευχαριστώ τους διοργανωτές αυτής της συζήτησης – και ιδιαίτερα τον κ. Κούλογλου για την πρόσκλησή σας. Εύχομαι να μακροημερεύσετε δημιουργικά και ρηξικέλευθα.
Θα ξεκινήσω με μια παρένθεση: Μετά από εμένα θα ανέβει στο βήμα ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, ο κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος.
Ακούμε, λοιπόν, ότι, τον τελευταίο καιρό, πολλοί και διάφοροι καλοθελητές ανησυχούν. Ανησυχούν είτε ότι το μεγάλο κεφάλαιο κάνει «κεφαλοκλείδωμα» στο ΣΥΡΙΖΑ. Είτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετεξελιχθεί από δύναμη ανατροπής σε δύναμη προσαρμογής. Τους απαντάμε: Να μην ανησυχούν. Ούτε το ένα συμβαίνει ούτε το άλλο. Απλώς, τα αποτελέσματα από τη νεοφιλελεύθερη μνημονιακή επέλαση της τελευταίας τετραετίας ανέτρεψαν τους νομιμοποιητικούς μύθους του νεοφιλελευθερισμού. Η βίαιη καθίζηση της ενεργού ζήτησης στην ελληνική οικονομία αποδείχτηκε η κρίσιμη παράμετρος για την αποεπένδυση και την παραγωγική αποτελμάτωση της χώρας. Το ίδιο το Μνημόνιο απέδειξε ότι η συνολική εκκαθάριση στην αγορά εργασίας δεν βελτίωσε ούτε την ποιότητα ούτε την ποσότητα της παραγωγής. Αλλά ούτε και την κερδοφορία των παραγωγικών μονάδων.
Όπως δεν βοήθησε η εκθεμελίωση των εργασιακών σχέσεων και η κατά 25% μείωση των ονομαστικών αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα από το 2008. Δεν βοήθησε, επίσης, η καλπάζουσα ανεργία, που ήδη καταγράφεται επίσημα περίπου στο 1/3 του εργατικού δυναμικού.
Είναι, συνεπώς, επιλογή επιβίωσης για τον παραγωγικό κόσμο της χώρας να συνομιλήσει και με αυτούς που υποστήριζαν από την αφετηρία της κρίσης ότι η νεοφιλελεύθερη λιτότητα και η απορρύθμιση δεν είναι η λύση – είναι η ίδια η κρίση.
Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Αποδεικνύεται, εξάλλου, σήμερα ότι η πολιτική της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου λειτουργεί ως κίνητρο για επενδύσεις, κυρίως στους κλάδους μαζικής εστίασης και διασκέδασης. Αφού το 90% των λιγοστών νέων επιχειρήσεων που ανοίγουν στην Ελλάδα, σ’ αυτούς τους κλάδους δραστηριοποιείται. Χρησιμότατοι, ασφαλώς, για τη διαβίωσή μας, ανεπαρκείς, όμως, για να λειτουργήσουν ως η αιχμή του δόρατος για την οικονομική ανάκαμψη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Βιώνει ο παραγωγικός κόσμος της χώρας, τα στοιχεία που θα παραθέσω από την ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ για το 2013:
– Η εγχώρια ζήτηση έχει μειωθεί κατά 31,3% από το 2009 και το 2013 επανήλθε στο επίπεδο του 1999.
– Κατά την περίοδο 2009-2013 αυξήθηκε το αργούν παραγωγικό δυναμικό και μειώθηκε το καθαρό κεφαλαιακό απόθεμα της χώρας.
– Στην τριετία 2011-2013, το απόθεμα παγίου κεφαλαίου της χώρας μειώνεται για πρώτη φορά από το τέλος του εμφύλιου πολέμου, και
– Στο τέλος του 2013, οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, σε σταθερές τιμές, επέστρεψαν στο επίπεδο του 1994.
Είναι, λοιπόν, θέμα κοινής λογικής. Για να μην πω και θέμα επιβίωσης. Ότι η πρώτη πράξη της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η ακύρωση του Μνημονίου και ο τερματισμός της λιτότητας. Και ότι θα θέσει αμέσως σε εφαρμογή το μόνο πραγματικό σχέδιο για την επόμενη μέρα που έχει κατατεθεί σ’ αυτήν τη χώρα. Το Εθνικό Σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για την αναπτυξιακή και παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου. Διότι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ ανοίγει δημόσια τη πιο σοβαρή συζήτηση που αποτελεί τη συζήτηση για το αύριο της χώρας, τη συζήτηση για τη παραγωγική ανασυγκρότηση, αφού μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σχέδιο εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο.
Ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος έχουν σχέδιο – και δεν το αμφισβητεί κανείς αυτό – εισόδου και επανεισόδου της χώρας από Μνημόνιο σε Μνημόνιο.
Κυρίες και Κύριοι, Φίλες και Φίλοι,
Ακόμα κι αν αύριο το πρωί καταφέρναμε να λύσουμε το πρόβλημα του χρέους και να βγούμε από το φαύλο κύκλο λιτότητα-ύφεση-έλλειμμα-χρέος, αν δεν έχουμε βιώσιμο και εποικοδομητικό σχέδιο για τη παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας, δε θα καταφέρουμε να πατήσουμε στα πόδια μας. Η Ελλάδα δεν έχει πολλά πλεονεκτήματα αλλά έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που πρέπει να αξιοποιήσει. Η δημιουργική και παραγωγική Ελλάδα, η Ελλάδα των νέων επιστημόνων, της καινοτομίας και της ανάπτυξης, είναι η Ελλάδα του μέλλοντος. Σε αυτή την Ελλάδα εμείς στηρίζουμε τις ελπίδες μας.
Τη στιγμή που η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου επεξεργάζεται τη μετονομασία της λιτότητας και του τρίτου Μνημονίου που θα συνεχίσει να εφαρμόζει. Εμείς, δεσμευόμαστε στο εθνικό σχέδιο για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση του τόπου, που έχουμε ήδη παρουσιάσει στον ελληνικό λαό, για τον άμεσο τερματισμό της λιτότητας και την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης με τους εξής τρεις τρόπους:
1. Τερματίζοντας την αβεβαιότητα για τους μισθούς και τις συντάξεις. Τέλος στην ελεύθερη πτώση τους.
2. Επαναφέροντας τον κατώτατο μισθό από τα €586 στα €751, για όλους τους εργαζόμενους, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Στο σημείο αυτό, επισημαίνω ότι το δικό μας οικονομετρικό μοντέλο επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του μοντέλου του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ: μόνον τον πρώτο χρόνο, η αύξηση του κατώτατου μισθού θα αυξήσει την εγχώρια ζήτηση κατά 0,75%. Θα αυξήσει, επίσης, το ΑΕΠ κατά 0,5%,, ενώ θα δημιουργήσει 7500 νέες θέσεις εργασίας.
3. Αναδιανέμοντας εισόδημα στα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα που πλήττονται από την ανθρωπιστική κρίση. Η ροπή προς κατανάλωση στα στρώματα αυτά είναι υψηλή, επειδή έχουν να καλύψουν πιεστικές, βασικές ανάγκες αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Εμείς, με το κυβερνητικό πρόγραμμά μας:
– Bάζουμε αμέσως αναπτυξιακό πρόσημο στη μακροοικονομική πολιτική μας.
– Δίνουμε προτεραιότητα στην άμεση αντιστροφή της ύφεσης και την ανάκαμψη της οικονομίας,
– Διαμορφώνουμε σταθερό πλαίσιο εργασιακών σχέσεων, συμβατό με το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παραβίασε στην Ελλάδα η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό πρακτικά σημαίνει επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της ισχύος της μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων, σύμφωνα με τη σχετική πρόταση νόμου που έχουμε καταθέσει.
– Εγγυόμαστε σύγχρονο και αντιγραφειοκρατικό δημόσιο τομέα – εργαλείο του δημοκρατικού προγραμματισμού και του αναπτυξιακού σχεδιασμού.
– Δημιουργούμε σταθερό, διαφανές και δίκαιο πλαίσιο φορολογικών υποχρεώσεων για τις επιχειρήσεις, που επιτρέπει το μακροπρόθεσμο επιχειρησιακό σχεδιασμό.
– Φορολογούμε τα κέρδη και όχι την παραγωγή.
– Δίνουμε τέλος στο σκάνδαλο να υπερφορολογείται η φτώχεια και να υποφορολογείται – όταν φορολογείται – ο πλούτος.
Μειώνουμε το ενεργειακό κόστος της βιομηχανίας.
Πρόκειται, ασφαλώς, για πολύ σύνθετο ζήτημα. Η μείωση αυτή θα είναι διαφοροποιημένη κατά κλάδους, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες παραμέτρους.
Για παράδειγμα, στους ενεργοβόρους κλάδους, η μείωση θα είναι συγκριτικά μεγαλύτερη – είτε ως μείωση των φόρων στην ενέργεια, ως μείωση της τιμής της ενέργειας, αν αυτό είναι εφικτό, ή ως αλλαγή του ενεργειακού μείγματος.
Θα στηρίζει τη βιωσιμότητα του συγκεκριμένου κλάδου και δεν θα αποσκοπεί στη στοχευμένη ενίσχυση της κερδοφορίας.
Θα συμβάλει αποδεδειγμένα στη διεθνή ανταγωνιστικότητα του προϊόντος. Θα ενισχύει την απασχόληση στον κλάδο.
Σ’ αυτήν την κατεύθυνση, επεξεργαζόμαστε ένα μαθηματικό μοντέλο, το οποίο παραμετροποιεί τόσο τη σύνθεση του κόστους όσο και τις επιμέρους διαφοροποιήσεις που σας προανέφερα.
– Ανοίγουμε τις αγορές από τα καρτέλ της διαπλοκής, με σύγχρονη αντιολιγοπωλιακή νομοθεσία και με μια πραγματικά ανεξάρτητη, ακηδεμόνευτη, πλήρως λειτουργική και θεσμικά ενισχυμένη Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Γιατί στην Ελλάδα την ιδιωτική πρωτοβουλία δεν την εκτοπίζει το κράτος και η δημόσια παρέμβαση, αλλά το καρτέλ της διαπλοκής.
Το οποίο λειτουργεί σε καθεστώς απόλυτου προστατευτισμού από το πολιτικό κατεστημένο.
Νέμεται τα αναπτυξιακά κονδύλια. Νοθεύει τους κανόνες της αγοράς. Και αποτρέπει τις παραγωγικές πρωτοβουλίες.
– Εισάγουμε στοχευμένες πολιτικές χρηματοδότησης επιχειρήσεων από αναπτυξιακό δημόσιο φορέα ειδικού σκοπού.
– Καθιστούμε βασικό στοιχείο της αναδιαπραγμάτευσης της δανειακής σύμβασης την εξωτερική, μη δανειακή χρηματοδότηση των επενδύσεων, στο πλαίσιο ενός «ευρωπαϊκού New Deal» ή μιας ειδικής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την Ελλάδα.
– Ανοίγουμε το δρόμο στη βιώσιμη ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη και σταθερότητα.
– Δημιουργούμε, με όλα αυτά, συνθήκες κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο και, έτσι, νέες σταθερές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, δηλαδή ελπίδα στον παραγωγικό κόσμο της χώρας.
Ζητάμε:
Παραγωγικές επενδύσεις με σταθερές και αξιοπρεπώς αμειβόμενες θέσεις εργασίας και εργασιακό περιβάλλον σεβασμού του εργαζόμενου ως παραγωγικού συντελεστή και ως ανθρώπου. Ζητάμε, δηλαδή, από τη δημιουργική και παραγωγική Ελλάδα να μπει μπροστά. Να συμβάλει στην ανασυγκρότηση αυτού του τόπου από τα συντρίμμια των Μνημονίων.
Είναι, όμως, γνωστό, ότι, στα κρίσιμα πρώτα στάδια της αντιστροφής μιας βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης και της ανάκαμψης της οικονομίας, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν επενδύουν. Κρατούν σε αργία μέρος του παραγωγικού δυναμικού. Αυτό σημαίνει χαμηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης και σταθεροποίηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα. Εμείς όμως δεν θέλουμε ούτε χαμηλή οικονομική μεγέθυνση ούτε και μεγέθυνση χωρίς κοινωνικό περιεχόμενο.
Θέλουμε να πετύχουμε ένα καίριο πρώτο χτύπημα στην ανεργία. Γι’ αυτό και σκοπεύουμε να ανατάξουμε την οικονομία με δημόσιες επενδύσεις, αλλά και με την ανάπτυξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Αφού αποτελεί παραλογισμό και απόλυτη στρέβλωση της μεταρρύθμισης ως έννοιας να πιστεύει κάποιος ότι, στη διαλυμένη Ελλάδα, την ανάπτυξη θα φέρει η περίφημη «εργαλειοθήκη» του ΟΟΣΑ.
Αλλά το βασικό πολιτικό ερώτημα για την παραγωγική ανασυγκρότηση είναι ποιος και πως θα βάλει τη μηχανή μπροστά. Μήπως οι χρεοκοπημένες τράπεζες; Με ποια κριτήρια; Τραπεζικά κριτήρια θα προσδιορίσουν την προοπτική των ιχθυοκαλλιεργειών και της ακτοπλοΐας, μόνο και μόνο εξαιτίας του υπερδανεισμού τους;
Ποιοι είναι οι πραγματικοί θεσμοί αναπτυξιακού σχεδιασμού και οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας σ’ αυτόν τον τόπο; Η Τράπεζα Πειραιώς για την ακτοπλοΐα; Και από κοινού και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες για τον πλέον εξαγωγικό παραγωγικό κλάδο που, όμως, παραπαίει – τις ιχθυοκαλλιέργειες; Γιατί ακριβώς αυτό συμβαίνει αυτήν την περίοδο.
Για μας όμως, η οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας και ο σχεδιασμός της ανάπτυξης είναι πάνω από όλα υπόθεση δημοκρατίας. Αφορά όλη τη ζώσα κοινωνία. Τους φορείς της και τις επαγγελματικές της ενώσεις. Που συναποφασίζουν, στο πλαίσιο του αποκεντρωμένου δημοκρατικού προγραμματισμού. Σ’ αυτό το πλαίσιο, για παράδειγμα, δεν νοούνται ακτοπλοϊκές μεταφορές για μια νησιωτική χώρα – και μάλιστα με υψηλή τουριστική κίνηση σε νησιωτικούς προορισμούς – χωρίς δημόσιο-κοινωνικό φορέα ακτοπλοΐας.
Απευθύνομαι, λοιπόν, στον παραγωγικό κόσμο της χώρας και του υπενθυμίζω: Εμείς είμαστε ξεκάθαροι στις θέσεις μας και στις σχέσεις μας. Θέλουμε να αποτρέψουμε την προοπτική του να γίνει η Ελλάδα μια φθηνή χώρα αναψυχής για το βορρά.
Κυρίες και κύριοι, Δεν υπερβάλλω όταν λέω ότι το μέλλον που μας επιφυλάσσουν είναι να είμαστε μια φθηνή χώρα αναψυχής για το Βορρά. Με όλο τον ευρωπαϊκό Νότο, μια ζώνη φθηνά αμειβόμενης και επισφαλούς εργασίας, στο πλαίσιο της βίαιης αναδιοργάνωσης του ευρωπαϊκού καταμερισμού εργασίας που επιχειρεί ο πολιτικά κυρίαρχος νεοφιλελευθερισμός.
Ρίξτε μια ματιά στη γειτονική Ιταλία. Όπου η FIAT μεταφέρει τη νομική της έδρα στην Ολλανδία και τη φορολογική στη Μεγάλη Βρετανία. Και η Σουηδική Electrolux απαιτεί μείωση μισθών κατά 50% στα τέσσερα εργοστάσιά της εδώ, ώστε να προσεγγίσουν τις αμοιβές στις μονάδες της στην Πολωνία.
Στο κυβερνητικό μας πρόγραμμά, η αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης είναι ένας από τους τρεις αμοιβαία ενισχυόμενους πυλώνες που συναρμόζουν το εθνικό σχέδιο για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση του τόπου.
Ο πρώτος πυλώνας είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας, στο τρίπτυχο: διατηρήσιμο και κοινωνικά δίκαιο πρωτογενές πλεόνασμα, ανάληψη της διοίκησης των ανακεφαλαιοποιημένων τραπεζών, ώστε να λειτουργήσουν προς όφελος της πραγματικής οικονομίας, με ελάφρυνση και προστασία των δανειοληπτών από υποχρεώσεις που ανελήφθησαν με διαφορετικά εισοδηματικά δεδομένα – αυτό που εμείς αποκαλούμε «νέα σεισάχθεια» – και, τέλος, ρευστότητα στην αγορά με κάθε διαθέσιμο μέσο.
Ανοίγω μια σύντομη παρένθεση για να υπενθυμίσω ότι ο ίδιος ο ΣΕΒ, τον περασμένο Σεπτέμβρη, είχε χαρακτηρίσει το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα, που, αυτές τις μέρες, διαρκώς αυξάνει η κυβέρνηση, «λογιστικό» και είχε επισημάνει πως: «δίνοντας τη λογιστική μάχη του ελλείμματος, λησμονήσαμε στην πράξη τον στόχο της ανάπτυξης».
Το δικό μας πρωτογενές πλεόνασμα θα στηρίζεται στην αύξηση των δημόσιων εσόδων – και όχι στην περικοπή των δημόσιων δαπανών και την κοινωνική καταστροφή.
Ο δεύτερος πυλώνας είναι η αναχαίτιση της ανθρωπιστικής κρίσης, μ’ ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα άμεσων παρεμβάσεων έκτακτης ανάγκης.
Έτσι θα υψώσουμε αμέσως ασπίδα προστασίας για τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.
Ο τρίτος πυλώνας η ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης στις κατευθυντήριες αρχές και στο περιεχόμενο της οποίας αναφέρθηκα εκτενώς.
Σας υπενθυμίζω τα γνωστά, πλέον, πέντε αλληλένδετα και συμπληρωματικά παραγωγικά συμπλέγματα, που αναδεικνύουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας: το αγροτοδιατροφικό, το τουριστικό, το κατασκευαστικό, το ενεργειακό, όπως και εκείνο της βιομηχανίας, των περιβαλλοντικών τεχνολογιών και της έρευνας.
Θέλω να κάνω ξεκάθαρο στο σημείο αυτό ότι εμείς επιλέγουμε κλάδους – όχι επιχειρήσεις.
Στόχος μας είναι η διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου, που θα ικανοποεί την εσωτερική ζήτηση.
Θα δημιουργεί καινοτομία και υψηλή προστιθέμενη αξία, με αξιοπρεπώς αμειβόμενη και σταθερή εργασία.
Στόχος μας είναι, επίσης, η ενίσχυση μιας ανταγωνιστικής εγχώριας βιομηχανίας υποκατάστασης εισαγωγών, όπου αυτό είναι δυνατόν.
Για παράδειγμα, η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει βασικός ευρωπαϊκός πόλος στην αγροτοδιατροφική έρευνα και παραγωγή. Θα μπορούσε να εξελιχθεί, επίσης, σε περιφερειακό ενεργειακό κέντρο ανανεώσιμων πηγών και νέας περιβαλλοντικής τεχνολογίας.
Μπορούμε να επανεστιάσουμε τον τουρισμό σε εναλλακτικές μορφές, προσανατολισμένες στην υψηλή ποιότητα και τη χαμηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Παράλληλα, οι συνέπειες της κρίσης στην Ευρωζώνη για την ελληνική οικονομία επαναφέρουν στο προσκήνιο την ανάγκη για τη διατήρηση και την ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής που έχει απομείνει.
Όπως και για την καινοτομική, τεχνολογική ανασυγκρότηση των βιομηχανικών-παραγωγικών δομών.
Γιατί κακά τα ψέματα: Χωρίς εθνική βιομηχανία δεν μπορεί να νοηθεί ελληνική οικονομία. Δεν νοείται ναυπηγοεπισκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα χωρίς ενιαίο δημόσιο ναυπηγοεπισκευαστικό φορέα. Δεν νοείται ελληνική φαρμακευτική παραγωγή, χωρίς εθνική φαρμακοβιομηχανία υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο.
Κυρίες και Κύριοι, Φίλες και Φίλοι,
Η ημερίδα αυτή δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη. Γιατί η χώρα βρίσκεται στο μεταίχμιο μιας μεγάλης πολιτικής αλλαγής. Που έχει χαρακτηριστικά «αλλαγής παραδείγματος» – για να θυμηθώ τον αμερικανό επιστημολόγο Τόμας Κουν.
Οι ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου θα αποδειχθούν το κύκνειο άσμα, όχι μόνον αυτής της συγκυβέρνησης, αλλά μιας ολόκληρης εποχής. Ζούμε πράγματι στο μεταίχμιο ανάμεσα στο παλιό που φεύγει και στο νέο που έρχεται. Ζητάμε τη συστράτευση όλων των παραγωγικών δυνάμεων στον κοινό αγώνα για την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση. Είναι το δημοκρατικό και πατριωτικό προσκλητήριο της γενιάς μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι δύναμη διχασμού αλλά ενότητας. Είναι η δύναμη που αναλαμβάνει την ευθύνη για τη κοινωνική σωτηρία και τη παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Δεν είναι απειλή, όπως κάποιοι τον παρουσιάζουν. Είναι η τελευταία ελπίδα για το λαό και τον τόπο.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη σημερινή παρουσία σας και την προσοχή σας.
ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ