Το μείζον ζήτημα της κλιματικής κρίσης που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και το κρίσιμο ερώτημα του πώς μπορεί να επιτευχθούν δομικές αλλαγές με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από όρους και προϋποθέσεις κλιματικής δικαιοσύνης για τους πολλούς απασχόλησε το 6ο πάνελ στη Διεθνή Διάσκεψη για την «Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» που πραγματοποιήθηκε στις 17 & 18 Ιουνίου 2024 από το «Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα» και το «Ίδρυμα Ζόραν Ζάεφ».
Τις απόψεις τους και τις προτάσεις τους για μια δίκαιη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα ανέπτυξαν οι Maroš Šefčovič, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ekrem Imamoglu, Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Τουρκία, Χάρης Δούκας, Δήμαρχος Αθηναίων, Julian Popov, Ερευνητής, European Climate Foundation, Υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων (2023-2024), Βουλγαρία, David Livingston, Σύμβουλος Ειδικού Προεδρικού Απεσταλμένου για το Κλίμα, John Kerry, ΗΠΑ, Μανώλης Πλειώνης, Διευθυντής και Πρόεδρος του ΔΣ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Μαρία Βασιλάκου, Ιδρύτρια, Vienna Solutions, Αντιδήμαρχος και Δημοτική σύμβουλος της Βιέννης (2010-2019), Αυστρία.
«Η κλιματική κρίση είναι υπαρξιακή απειλή – Η πράσινη μετάβαση δεν είναι όσο δίκαιη θα έπρεπε»
Ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας χαρακτήρισε κατά την τοποθέτησή του την κλιματική κρίση ως υπαρξιακή απειλή ενώ αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες και τις πολιτικές που έχει δρομολογήσει η Ευρώπη επεσήμανε ότι αν και πήρε γενναίες αποφάσεις και προωθεί ένα μεγάλο πακέτο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, η πράσινη μετάβαση δεν είναι όσο δίκαιη θα έπρεπε.
Ο δήμαρχος Αθηναίων σημείωσε σχολιάζοντας την πολιτική της ΕΕ στο μείζον θέμα της κλιματικής κρίσης ότι «η πράσινη αυτή μετάβαση δεν έχει πετύχει και δεν έχει πετύχει διότι δεν έχει καταφέρει να είναι συμπεριληπτική και να μπορεί να αφορά όλο τον κόσμο αλλά δίνεται συνέχεια η αίσθηση ότι αφορά λίγες πολύ μεγάλες εταιρίες και κάποιους προνομιούχους και όχι συνολικά την κοινωνία και τους πολίτες».
Ο Χάρης Δούκας ανέφερε ότι δεν μπορεί να επιδιώκουμε την κλιματική ουδετερότητα το 2050 και να συνεχίζουμε κλείνουμε το μάτι στις πετρελαϊκές και τις εξορύξεις, σημειώνοντας ότι η λύση δεν μπορεί να είναι οι ίδιες πετρελαϊκές εταιρίες να φτιάχνουν τεράστια φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα και να καταλαμβάνουν όλο τον ηλεκτρικό χώρο
Όσον αφορά στις προτάσεις προκειμένου η πράσινη μετάβαση να γίνει περισσότερο δίκαιη και συμπεριληπτική ο δήμαρχος Αθηναίων επεσήμανε ότι ένα παράδειγμα είναι η λεγόμενη ενεργειακή δημοκρατία, δηλαδή, «οι ίδιοι πολίτες να αισθάνονται και να είναι στην πράξη συμμέτοχοι, να είναι ενεργειακοί πολίτες στο νέο περιβάλλον. Να μπορούν δηλαδή οι ίδιοι να παράξουν ηλεκτρική ενέργεια, όχι για κερδοφορία και κερδοσκοπία, αλλά για να καλύψουν τις ίδιες τις ανάγκες και να έχουν μία άλλη προοπτική».
Ο Χάρης Δούκας στην εισήγησή του έφερε και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα λέγοντας ότι ακόμα και ο ίδιος ως δήμαρχος Αθηναίων «δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να φτιάξω μία ενεργειακή κοινότητα, μπορώ να την φτιάξω καταστατικά, αλλά δεν έχω τον ηλεκτρικό χώρο διαθέσιμο για να μπορέσω να δώσω φθηνό ρεύμα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ευάλωτα νοικοκυριά».
Εξόχως σοβαρή η άρνηση της κλιματικής ουδετερότητας
Έμφαση στα οικονομικά της ενέργειας που έχουν αλλάξει εντελώς τα τελευταία χρόνια έδωσε ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων της Βουλγαρίας και ερευνητής του European Climate Foundation, Julian Popov, αναφέροντας παράλληλα ότι «η άρνηση της ουδετερότητας είναι εξόχως σοβαρή».
Ο Julian Popov αναφέρθηκε και στην άμεση σχέση που έχουν οι πολιτικές για το κλίμα και το περιβάλλον με την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα επισημαίνοντας ότι έχει παρεξηγηθεί η σύνδεση των πολιτικών για την πράσινη μετάβαση με την ανταγωνιστικότητα.
«Αυτό είναι κάτι που έχει παρεξηγηθεί δεδομένου ότι πολλοί πολιτικοί και παράγοντες, λένε ότι πρέπει να καθυστερήσουμε την πράσινη συμφωνία εν όψει της αύξησης της ανταγωνιστικότητας. Όχι, το ακριβώς αντίθετο πρέπει να γίνει», σημείωσε.
Να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση με κοινωνικά δίκαιο τρόπο
Τον κώδωνα του κινδύνου για την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης τώρα επεσήμανε ο Maroš Šefčovič, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, επισημαίνοντας πως δεν υπάρχει PLAN B.
Ο Maroš Šefčovič σημείωσε ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αποτελεί μια κοινωνική πρόκληση που απαιτεί τη συνεργασία με όλους τους εταίρους σε όλο τον κόσμο
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης «θα πρέπει να γίνει με τρόπο που θα είναι κοινωνικά δίκαιος, που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω. Και είναι ένα πεδίο για όλες τις επιχειρήσεις για όλους τους κλάδους. Αν αυτό το πετύχουμε θα καταφέρουμε να φτιάξουμε μία πράσινη οικονομία η οποία θα ευημερεί».
Ο Maroš Šefčovič στην τοποθέτησή του αναφέρθηκε και στη Συμφωνία των Πρεσπών χαρακτηρίζοντάς την ως «εξαιρετικό παράδειγμα» μιας επιτυχημένης συνεργασίας.
Οι βιώσιμες πόλεις είναι μια τολμηρή, πολύπλοκη και γεμάτη προκλήσεις διαδικασία
Μια ιδιαίτερη και κρίσιμη πτυχή της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης ανέδειξε ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Ekrem Imamoglu, αναφερόμενος στην ανάγκη οι πόλεις να γίνουν πιο πράσινες για ένα βιώσιμο μέλλον.
Όπως επεσήμανε ο Ekrem Imamoglu, η συμβολή των πόλεων στην καταπολέμηση των κλιματικών προκλήσεων διαφέρει και κάποιες επωμίζονται μεγαλύτερο βάρος λόγω άνισων πόρων και επιπέδων ευπάθειας. Στον έντονα αστικοποιημένο κόσμο μας, οι πόλεις αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τις κλιματικές προκλήσεις από πολύ διαφορετικές αφετηρίες, ανέφερε προτάσσοντας το γεγονός ότι «Σ’ αυτό το πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, η αδικία και η ανισότητα είναι ορατές όχι μόνο μέσα στις πόλεις αλλά και μεταξύ τους. Όταν δημιουργούμε σχέδια παγκόσμιας δράσης πρέπει να αναρωτηθούμε πως μπορούμε να εγγυηθούμε τη συμπερίληψη και τη δικαιοσύνη για όλες τις πόλεις».
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης επεσήμανε ακόμα ότι η πράσινη μετάβαση των πόλεων «είναι μια τολμηρή, πολύπλοκη και γεμάτη προκλήσεις διαδικασία».
Ο Ekrem Imamoglu που εκλέχθηκε το 2019 με κεντρικό σημείο της εκλογικής του καμπάνιας την «πράσινη Κωνσταντινούπολη», ανέφερε ότι μεγάλο ποσοστό των πολιτών δεν είχε πρόσβαση σε χώρους πρασίνου. Κάνοντας βασική προτεραιότητα τη μετατροπή της Κωνσταντινούπολης σε μια πιο πράσινη πόλη, έχουν προστεθεί μέχρι σήμερα 9 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα χώρων πρασίνου μέσω του project των «κοιλάδων ζωής» που συνίσταται στη δημιουργία πράσινων χώρων στις κοίτες των ρευμάτων της πόλης.
Η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση αφορά και τον κοινωνικοοικονομικό ιστό
Την άμεση σύνδεση της πράσινης μετάβασης με οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές μεταβολές και επιπτώσεις ανέδειξε στην τοποθέτησή του ο David Livingston, σύμβουλος του Ειδικού Προεδρικού Απεσταλμένου για το Κλίμα, John Kerry.
Ο David Livingston αφού σημείωσε ότι η καθαρή ενέργεια βασίζεται, συνδέεται με την οικονομική λογική της τεχνολογίας ότι όταν βελτιώνεις τις δυνατότητες τότε μειώνεται γεωμετρικά κατά 50% και περισσότερο το κόστος για αυτή την ενέργεια, επεσήμανε ότι «δεν μπορεί να καθόμαστε απαθώς και να περιμένουμε από το αόρατο χέρι της τεχνολογικής αλλαγής και της καινοτομίας να μας πάει εκεί που θέλουμε να πάμε στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης».
Ο σύμβουλος του Ειδικού Προεδρικού Απεσταλμένου για το Κλίμα, John Kerry σημείωσε ότι η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση αφορά και τον κοινωνικοοικονομικό ιστό και «θα πρέπει να λειτουργήσουμε προδραστικά για να αντιμετωπίσουμε και τις κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις αλλά και τις ευκαιρίες που γεννά η μετάβαση και θα γεννήσει τα επόμενα χρόνια».
Ο David Livingston έκανε εκτενή αναφορά στη σημασία της κλιματικής διπλωματίας σε συνδυασμό με τις ευκαιρίες που δεν έχουμε ακόμη εκμεταλλευτεί ως κοινωνίες αλλά και τις τεράστιες ανάγκες για πόσιμο, καθαρό νερό και την καθαρή ηλεκτρική ενέργεια ενώ αναφερόμενος στη συνεργασία του με τον John Kerry ανέφερε ότι «μαζί ταξιδεύουμε ανά την υφήλιο για να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και εν γένει εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ούτως ώστε να πάμε στον 1,5 βαθμό το πολύ Κελσίου, την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη να την συγκρατήσουμε».
Οι πόλεις χρειάζονται έργα ανθεκτικότητας, ποιότητας ζωής, κοινωνικής δικαιοσύνης
Στο πως η Βιέννη κατάφερε από το 2010 και μέχρι σήμερα να είναι στην κορυφή των πόλεων που έχουν το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο ανέλυσε στην τοποθέτησή της η Μαρία Βασιλάκου, Ιδρύτρια, Vienna Solutions, Αντιδήμαρχος και Δημοτική σύμβουλος της Βιέννης (2010-2019).
Η Μαρία Βασιλάκου επεσήμανε ότι «κλειδί» για τις βιώσιμες, πράσινες πόλεις είναι η υιοθέτηση έργων ανθεκτικότητας, κλιματικής ουδετερότητας, ποιότητας ζωής και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η ιδρύτρια της Vienna Solutions έδωσε μεγάλη έμφαση στην ανάγκη κάθε πόλη να έχει μια πολύ συγκεκριμένη προσέγγιση στο τι είναι ποιότητα ζωής και αναφερόμενη στη Βιέννη εξήγησε ότι η πρώτη της προτεραιότητα και ιστορικά είναι να είναι μία οικονομικά προσιτή πόλη και δεν είναι τυχαίο ότι ξεκίνησε το μεγαλύτερο πρόγραμμα κοινωνικής στέγης που υπάρχει στον κόσμο μέχρι σήμερα πριν 100 χρόνια.
Κρίσιμη παράμετρος είναι επίσης η προτεραιότητα που έχει δώσει η Βιέννη εδώ και πολλά χρόνια στην συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και μάλιστα με συστηματικό τρόπο στα σχέδια του δήμου.
Αναφερόμενη στο ζήτημα της ποιότητας ζωής η Μαρία Βασιλάκου ανέφερε ότι η Βιέννη θέλει να είναι μία πόλη η οποία κατ’ αρχάς προσφέρει μέγιστη ποιότητα ζωής σε όλους τους κατοίκους της και όχι μόνο σε αυτούς που μπορούν να τα αγοράσουν όλα.
«Ζούμε ήδη τι τρομακτικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης»
Τα δυστοπικά επιστημονικά στοιχεία που καταδεικνύουν τη δραστική μεταβολή του κλίματος παρουσίασε ο Μανώλης Πλειώνης, Διευθυντής και Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Όπως εξήγησε ο Ιούνιος του 2024 είναι ο 13ος συνεχόμενος μήνας, που θα είναι ο θερμότερος μήνας που έχει μετρηθεί ποτέ από την προβιομηχανική εποχή ενώ κατά τους προηγούμενους 12 μήνες η μέση θερμοκρασία ξεπέρασε το όριο του 1,5 βαθμού που έχει θέσει η Συμφωνία των Παρισίων για το τέλος του αιώνα.
Αναφερόμενος στη Μεσόγειο ο Μανώλης Πλειώνης την χαρακτήρισε ως hotspot εξηγώντας ότι «αισθανόμαστε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων πολύ περισσότερο απ’ ό,τι άλλες περιοχές του πλανήτη. Σε πραγματικούς αριθμούς αυτό δείχνει ότι έχουμε μία αύξηση που είναι η διπλή αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στην περιοχή μας».
Ο Διευθυντής και Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών χαρακτήρισε εξαιρετικά ανησυχητικά τα αποτελέσματα του Ιουνίου όσον αφορά στη θερμοκρασία της Μεσογείου καθώς «στην ανατολική Μεσόγειο είμαστε 2- 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερα απ’ ό,τι είμαστε κανονικά. Το ίδιο και χειρότερα στην Μαύρη Θάλασσα. 2 – 3 βαθμούς υψηλότερα από το μέσο όρο».
Ο Μανώλης Πλειώνης αναφέρθηκε και στο ζήτημα της κλιματικής μετανάστευσης που έχει δύο ρεύματα, το ένα είναι η εσωτερική μετανάστευση λόγω φυσικών καταστροφών και το δεύτερο οι κλιματικοί μετανάστες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.
Όσον αφορά στην εσωτερική μετανάστευση αναφέρθηκε στη Θεσσαλία όπου λόγω των τεράστιων καταστροφών από την κακοκαιρία Daniel πολίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους χωρίς ακόμα να υπάρχουν ολοκληρωμένα στοιχεία.
Όσον αφορά τις μεταναστευτικές ροές από χώρα σε χώρα, παρουσίασε την εκτίμηση της Παγκόσμια Τράπεζας για 140 εκατομμύρια πολίτες της Αφρικής που θα εκτοπιστούν από τα σπίτια του μέσα στα επόμενα 20-25 χρόνια λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.
Ολόκληρη η συζήτηση που συντόνισε Χάρης Τζήμητρας, Διευθυντής, Cyprus Center, Peace Research Institute Oslo.
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6
«Κλιματική κρίση και βιώσιμη ανάπτυξη. Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στη δίκαιη μετάβαση προς την πράσινη ατζέντα;»
- Maroš Šefčovič, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (video message)
- Ekrem Imamoglu, Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Τουρκία (video message)
- Χάρης Δούκας, Δήμαρχος Αθηναίων
- Julian Popov, Ερευνητής, European Climate Foundation, Υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων (2023-2024), Βουλγαρία
- David Livingston, Σύμβουλος Ειδικού Προεδρικού Απεσταλμένου για το Κλίμα, John Kerry, ΗΠΑ (online)
- Μανώλης Πλειώνης, Διευθυντής και Πρόεδρος του ΔΣ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
- Μαρία Βασιλάκου, Ιδρύτρια, Vienna Solutions, Αντιδήμαρχος και Δημοτική σύμβουλος της Βιέννης (2010-2019), Αυστρία
Κα ΝΙΚΟΛΤΣΙΟΥ:
Αν έχετε την καλοσύνη, κυρίες και κύριοι, να αποχωρήσετε γιατί μπαίνετε όλοι στο πλάνο προκειμένου να ξεκινήσουμε με το επόμενο πάνελ. Ευχαριστούμε πολύ. The floor is yours.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ένα θερμό καλωσόρισμα σε όλους τους παρισταμένους. Έχουμε μία μικρή πίεση χρόνου. Είναι μεγάλη μου χαρά που υποδέχομαι σε αυτό το πάνελ μία εξαιρετική ομάδα ατόμων, οι οποίοι γεφυρώνουν διαφορετικούς τρόπους κατανόησης του θέματός μας, διαφορετικές προσεγγίσεις, προσπαθώντας να συζητήσουμε ένα περίπλοκο θέμα με όσο το δυνατόν πιο σαφή τρόπο.
Μιλάμε για την κλιματική αλλαγή σε συνάρτηση με την ειρήνη επίσης και την κλιματική αλλαγή ως μία απειλή και βεβαίως είμαστε όλοι συνδεδεμένοι με πόνο. Ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μας, τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο και χρειαζόμαστε όχι μόνο να σκεφτούμε πέρα από την πεπατημένη αλλά να ξανασκεφτούμε και την πεπατημένη γιατί δεν μας έχει οδηγήσει και πολύ μακριά. Είναι σαφές ότι μόνο μεταξύ της συνεργασίας μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα τεράστια εμπόδια που αντιμετωπίζουμε.
Πρέπει να συνδέσουμε τις τελίτσες, γεωγραφικές τελίτσες αλλά επίσης και θεματικές. Αυτό που συμβαίνει σε ένα μέρος του κόσμου, επηρεάζει πάρα πολύ άλλα μέρη και θα ακούσουμε και την άποψη του παγκόσμιου νότου εδώ, αλλά επίσης, και θεματικές τελίτσες, αυτά τα οποία συμβαίνουν στο κλίμα επηρεάζουν την ενέργεια, την συνεργασία, την ασφάλεια, την ασφάλεια των τροφίμων, το νερό, και πρέπει οπωσδήποτε να συνδέσουμε αυτές τις τελείες αν θέλουμε να έχουμε μία ρεαλιστική προσέγγιση, ένα ρεαλιστικό όραμα.
Επίσης πρέπει να πάμε από το τοπικό στο περιφερειακό και στο διεθνές και αυτό είναι που θα προσπαθήσει να κάνει αυτό το πάνελ.
Και θα ήθελα τώρα να πω δύο λόγια, να εισάγω δύο θέματα πριν δώσω το λόγο. Κατ’ αρχήν να κρατάμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας τι μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε και επίσης να καθοδηγούμαστε από το πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών, για να συνδέσουμε την ειρήνη με το κλίμα, το πνεύμα των Πρεσπών, μπορούμε να το δούμε και την αξία του σε άλλους τομείς, και αυτό που μάθαμε απ’ αυτό το πνεύμα είναι ότι όταν υπάρχει η βούληση υπάρχει και τρόπος.
Και δεν μπορούμε πλέον να κωλυσιεργούμε. Δεν είναι ζήτημα να συνεχίσουμε να κάνουμε τα πράγματα όπως πριν. Δεν μπορούμε να το κάνουμε. Δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε τον ίδιο δρόμο, πρέπει να δούμε τα πράγματα ως κατεπείγοντα και σε αυτό μας οδηγούν οι πολιτικές ηγεσίες, οι πολιτικές ηγεσίες που έχουν δείξει κάποια στοιχεία, δηλαδή πραγματισμό αλλά και όραμα.
Λογική και ρεαλισμό. Πολιτική τόλμη και αυτές οι πολιτικές ηγεσίες έχουν δείξει το δρόμο και αυτό μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σαν παράδειγμα για το μέλλον μας.
Με αυτά τα λόγια θα μου επιτρέψετε να σταθώ στο πάνελ.
Κατ’ αρχήν εξ’ αριστερών μου ο Δήμαρχος της Αθήνας ο Χάρης Δούκας, σας ευχαριστούμε που σας έχουμε εδώ κύριε Δήμαρχε. Και θα σας κάνω μία ερώτηση στα ελληνικά αν μου επιτρέπετε.
Κύριε Δήμαρχε κατά την άποψή σας η Ευρώπη είναι στο δρόμο για να πετύχει την ενεργειακή μετάβαση; Έχει σημειωθεί πρόοδος αν θέλετε των ευρωπαϊκών πόλεων προς την κλιματική ουδετερότητα; Και ποιες είναι οι πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πρωτοβουλία αυτή;
Κος ΔΟΥΚΑΣ:
Όπως ξέρετε η κλιματική κρίση είναι μία υπαρξιακή απειλή και η Ευρώπη ξεκίνησε με πολύ μεγάλη ταχύτητα να μπαίνει σε πολιτικές για να είναι στην πρωτοπορία και μάλιστα και στην περίοδο της πανδημίας πήρε γενναίες αποφάσεις για ένα μεγάλο πακέτο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και συνολικά μπήκε πρώτη θα έλεγα σε σχέση με τις άλλες ηπείρους σε αυτό τον σχεδιασμό.
Όμως για να είμαστε ειλικρινείς, η πράσινη αυτή μετάβαση δεν έχει πετύχει και δεν έχει πετύχει διότι δεν έχει καταφέρει να είναι συμπεριληπτική, και να μπορεί να αφορά όλο τον κόσμο αλλά δίνεται συνέχεια η αίσθηση ότι αφορά λίγες πολύ μεγάλες εταιρίες και κάποιους προνομιούχους και όχι συνολικά την κοινωνία και τους πολίτες.
Μάλιστα, είναι και ένας λόγος που αυξάνεται ο λαϊκισμός και οι θεωρίες συνομωσίας ακριβώς πάνω σ’ αυτή τη λογική και τη βάση ποια δηλαδή; Ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι όσο δίκαιη θα έπρεπε. Και θα πω 2, 3 παραδείγματα, το πρώτο είναι ότι λέμε για κλιματική ουδετερότητα το 2050 και συνεχίζουμε και κλείνουμε το μάτι στις πετρελαϊκές και τις εξορύξεις, μπερδεύουμε τα λόγια μας και δεν λέμε ξεκάθαρα ότι η βασική αιτία για την κλιματική κρίση είναι η εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι οι πλατφόρμες και είναι η καύση όλων αυτών των ορυκτών καυσίμων.
Δύο, η λύση δεν μπορεί να είναι οι ίδιες πετρελαϊκές εταιρίες να φτιάχνουν τεράστια φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, να καταλαμβάνουν όλο τον ηλεκτρικό χώρο, να πουλάνε μετά την πράσινη ενέργεια και οι πολίτες να είναι μπλεγμένοι στο χρώμα του τιμολογίου. Και βεβαίως να περιμένουμε από τις κυβερνήσεις και τους υπουργούς να επιδοτούν δικά μας χρήματα δηλαδή, για να μπορέσουμε ακριβώς να τα βγάλουμε πέρα.
Τι θα έπρεπε να γίνει. Θα έπρεπε για παράδειγμα, ένα παράδειγμα, ότι αυτό που λέμε ενεργειακή δημοκρατία οι ίδιοι πολίτες να αισθάνονται και να είναι στην πράξη συμμέτοχοι, να είναι ενεργειακοί πολίτες στο νέο περιβάλλον. Να μπορούν δηλαδή οι ίδιοι να παράξουν ηλεκτρική ενέργεια, όχι για κερδοφορία και κερδοσκοπία, αλλά για να καλύψουν τις ίδιες τις ανάγκες και να έχουν μία άλλη προοπτική.
Δηλαδή εγώ ας πούμε είμαι δήμαρχος Αθηναίων και δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να φτιάξω μία ενεργειακή κοινότητα, μπορώ να την φτιάξω καταστατικά, αλλά δεν έχω τον ηλεκτρικό χώρο διαθέσιμο για να μπορέσω να δώσω φθηνό ρεύμα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Και την ίδια στιγμή υπάρχει ηλεκτρικός χώρος ο οποίος έχει δοθεί, σε πολύ μεγάλες εταιρίες. Άρα εδώ είναι και ένα θέμα ισονομίας αν θα μπορέσουμε να φτιάξουμε δίκτυα, αποθήκευση, έτσι ώστε να μπορέσουμε όλοι να είμαστε συμμέτοχοι, οι δήμοι, οι αγρότες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι καταναλωτές και οι πολίτες στην ενεργειακή μετάβαση.
Και να πω και κάτι άλλο, ότι μιλάμε για ανθεκτικότητα. Τι είναι η ανθεκτικότητα; Ανθεκτικότητα είναι πως θα μοιράσουμε την πίτα σε εργολάβους για να φτιάξουν κάποια έργα που ακριβώς δεν έχουν δρομολογηθεί ή πως θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε ακριβώς την κοινωνική μας πολιτική και τις δράσεις αυτές που θα αφορούν τους πιο ευάλωτους και τους περισσότερο ευπαθείς;
Και δεν πρέπει σιγά σιγά αυτό που γίνεται και σε άλλες χώρες, να προχωρήσει με μεγαλύτερη ταχύτητα δηλαδή να ενισχύσουμε και τον πρώτο βαθμό εγγύτητας στα προβλήματα που είναι η τοπική αυτοδιοίκηση για να αποφασίζουμε εμείς και να προχωράμε σε αυτές τις δράσεις και τα έργα υποδομών;
Για αυτό και το ίδιο είναι και με την ψηφιοποίηση, γιατί υπάρχει και η ψηφιακή μετάβαση και πάλι η αίσθηση στον κόσμο είναι εντάξει, εκτός από κάποια δικαιολογητικά που είναι σημαντικό, ότι η ψηφιοποίηση αφορά λίγες μεγάλες πολυεθνικές, για παράδειγμα στο δήμο βρήκαμε ένα μικρό κονδύλι από τα δισεκατομμύρια για να μπορέσουμε να δώσουμε κάποια έξυπνα ρολόγια σε ανθρώπους από την τρίτη ηλικία για να τους παρακολουθούμε σε περίπτωση που χρειαστεί μία ανάγκη.
Άρα η προσέγγιση πρέπει να είναι ανάποδη και η Ευρώπη πρέπει να δει ακριβώς αυτές τις μεταβάσεις σαν μία ευκαιρία όχι τεχνολογική, δεν είναι πως θα προωθήσεις μία τεχνολογία που είναι τα φωτοβολταϊκά ή το διαδίκτυο αλλά πως θα αλλάξει το μοντέλο σου και θα γίνει περισσότερο συμπεριληπτικό και θα βάλει τον πολίτη στο επίκεντρο.
Διαφορετικά ενώ είναι πολύ σημαντικό να προχωρήσουν οι μεταβάσεις, θα προχωράνε χωρίς τον κόσμο ή με πάρα πολύ λίγους, και έτσι οι δυνάμεις αυτές οι οποίες τις στηρίζουν, οι προοδευτικές, θα χάνουν συνέχεια έδαφος.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστώ πολύ. Julian να απευθυνθώ σε σένα. Δεν ξέρω εσείς αν συμφωνείτε. Ποια είναι τα μεγάλα εμπόδια που έχετε αντιμετωπίσει στη Βουλγαρία και πως τα μετριάζετε;
Κος POPOV:
Ευχαριστώ Χάρη. Και θα ήθελα να ευχαριστήσω και τον Αλέξη Τσίπρα και το Ίδρυμα Zaev για την οργάνωση αυτής της εξαιρετικής εκδήλωσης η οποία είναι και τόσο επίκαιρη. Και ευχαριστώ και για την πρόσκληση να μιλήσω εδώ.
Συμφωνώ πάρα πολύ με το Δήμαρχο. Αυτή η άρνηση της ουδετερότητας είναι πολύ σοβαρό ζήτημα. Έχουμε και εμείς, είμαστε μία μικρή χώρα ό,τι και να κάνουμε δεν έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο. Και αυτό οδηγεί σε μία βραχυπρόθεσμη οπτική. Και τελικά, όμως, μας οδηγεί στο να παραμένουμε πίσω, γιατί οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και όλη αυτή η κίνηση για την ουδετερότητα, πριν από 15 χρόνια, ήταν μία περιπέτεια. Και την ώθησαν κάποιες προοδευτικές πλούσιες κυβερνήσεις, ακαδημαϊκοί και ΜΚΟ.
Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Τα οικονομικά της ενέργειας έχουν αλλάξει. Όσα ήταν φθηνά τώρα είναι ακριβά και αντίστροφα. Όσα ήταν συγκεντρωμένα τώρα είναι αποκεντρωμένα. Και πράγματα τα οποία θεωρούνταν ατομικές επιλογές τώρα πλέον δεν είναι, είναι μέσα σε ένα περίπλοκο δίκτυο. Το οποίο τυγχάνει διαχείρισης με έναν συντονισμένο τρόπο και αυτό είναι πολύ δύσκολο να το εξηγήσουμε στους οικονομολόγους και στους μηχανικούς της ενέργειας που έχουν περάσει 30, 40 χρόνια στον τομέα.
Αυτή η νοοτροπία είναι, λοιπόν, πολύ δύσκολη. Από την άλλη αυτό το οποίο καθοδηγεί τη μετάβαση και εκεί όπου βλέπουμε τη μεγαλύτερη βοήθεια είναι ο κλάδος. Κυρίως οι εξορύξεις, η εξορυκτική βιομηχανία, η τσιμεντοβιομηχανία, η χημική βιομηχανία και λοιπά.
Αυτοί είναι κλάδοι οι οποίοι επενδύουν μακροχρόνια και ξέρουν ότι η δουλειά τους, οι επιχειρήσεις τους, δεν είναι για το επόμενο τρίμηνο μόνο.
Και ενεπλάκησαν και στήριξαν πάρα πολύ την κίνηση αυτή, ήταν πραγματικά υποστηρικτές στην επανάσταση που κάναμε στη Βουλγαρία, και είχαν πολύ ισχυρή παρουσία στην COP20 πέρσι, COP27 πέρσι είχαμε 260 επιχειρήσεις οι οποίες κατανοούν πόσο σημαντικό είναι για εκείνες και αυτό μας οδηγεί στη Βουλγαρία η οποία θα φιλοξενήσει την 61η ολομέλεια του IPC και άλλες εκδηλώσεις επίσης ακριβώς επειδή ο κλάδος, η βιομηχανία δηλαδή και οι ακαδημαϊκοί επίσης, αλλά οι επιχειρήσεις και οι καινοτόμες επιχειρήσεις καθοδηγούν τα πράγματα και οι κυβερνήσεις παραμένουν πίσω.
Αυτή είναι η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστούμε πάρα πολύ για την συνεισφορά σας. Να ανοίξουμε λίγο, αυτά είναι στο ευρωπαϊκό Green Deal αλλά μπορούμε να δούμε και ένα άλλο παράδειγμα, θα έχουμε 2 μηνύματα τα οποία θα είναι από τον Maroš Šefčovič, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και θα ακολουθηθεί από ένα μήνυμα από τον Ekrem Imamoglu, το Δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης πριν επανέλθουμε στο πάνελ.
Κος Šefčovič:
Αγαπητέ Αλέξη, αγαπητέ Zoran, κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας. Είναι μεγάλη μου χαρά που συμμετέχω σε αυτή την εκδήλωση με την ευκαιρία της 6ης επετείου από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Δυστυχώς δεν μπορούσα παρίσταμαι αυτοπροσώπως σε αυτές τις πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις, ιδιαίτερα σε αυτή τη συζήτηση για την κλιματική κρίση και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Βεβαίως η κλιματική κρίση επηρεάζει όλο τον κόσμο, αυτό το οποίο καθιστά απαραίτητη τη συνεργασία με όλους τους εταίρους σε όλο τον κόσμο για να προχωρήσουμε από κοινού σε μία απόκριση. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε την κοινωνική αυτή πρόκληση και πρέπει να το κάνουμε τώρα, δεν υπάρχει εναλλακτική, δεν υπάρχει PLAN B.
Αλλά πρέπει να το κάνουμε με τρόπο που θα είναι κοινωνικά δίκαιος, που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω. Και είναι ένα πεδίο για όλες τις επιχειρήσεις για όλους τους κλάδους. Αν αυτό το πετύχουμε θα καταφέρουμε να φτιάξουμε μία πράσινη οικονομία η οποία θα ευημερεί.
Η Συμφωνία των Πρεσπών παραμένει ένα εξαιρετικό παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει μία τέτοια συνεργασία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Βόρεια Μακεδονία έχουν μία ισχυρή σύμπραξη, πολύ σημαντική συνεργασία και από τη δική μας την πλευρά αναμένουμε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για το μεγάλο πακέτο, το συντομότερο δυνατόν.
Και πιστεύουμε ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα εστιάσουν στο να προχωρήσουμε προς τα εμπρός και να προχωρήσει η Βόρεια Μακεδονία προς το μονοπάτι αυτό. Σε ένα καθεστώς σε καιρούς γεωπολιτικής αναταραχής, είναι σημαντικό να έχουμε γείτονες οι οποίοι συμμερίζονται τις ίδιες αξίες και που από κοινού εργάζονται για να πετύχουμε τις φιλοδοξίες μας.
Σας εύχομαι καλά αποτελέσματα στη Διάσκεψη. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
Κος Imamoglu:
Καταρχήν θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και τη δυνατότητα να μιλήσω για ένα τόσο σημαντικό θέμα. Απευθύνω χαιρετισμούς στους αξιότιμους συναδέλφους και θέλω να σας στείλω τις θερμές ευχές μου από την Κωνσταντινούπολη. Οι πόλεις πρέπει να γίνουν πιο πράσινες για ένα βιώσιμο μέλλον. Αυτό απαιτεί σταθερή δράση που θα βασίζεται σε λύσεις που δεν θα είναι μόνο βιώσιμες περιβαλλοντικά αλλά και θα ευθυγραμμίζονται με τα διεθνή πλαίσια όπως η Συμφωνία του Παρισιού και η Ατζέντα 2030.
Ωστόσο το πως θα κινηθούμε προς αυτή τη μετάβαση είναι μια τολμηρή, πολύπλοκη και γεμάτη προκλήσεις διαδικασία. Η πράσινη Κωνσταντινούπολη ήταν κεντρικό σημείο της εκλογικής μας καμπάνιας το 2019 και μετά τη νίκη μας έγινε η βασική προτεραιότητα της ατζέντας μας. Παρά την ομορφιά της, η Κωνσταντινούπολη τις τελευταίες δυο δεκαετίες έχει γνωρίσει μια ανησυχητική άνοδο στις κατασκευές από τσιμέντο. Θέλοντας να απαντήσουμε στο φαινόμενο αυτό, ξεκινήσαμε μια αξιολόγηση του περιβαλλοντικού της status και οδηγηθήκαμε στη διαμόρφωση δυο βασικών στρατηγικών: το πράσινο σχέδιο για την πόλη και το πλάνο δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής. Κι αυτές οι πρωτοβουλίες στοχεύουν να καλλιεργήσουν έναν πιο περιβαλλοντικό τρόπο ζωής στο αστικό περιβάλλον και τοπίο. Οι αναλύσεις αυτές μας αποκάλυψαν την άμεση ανάγκη της Κωνσταντινούπολης για χώρους πρασίνου με μεγάλο ποσοστό των πολιτών να μην έχει πρόσβαση σε αυτούς. Από όταν ανέλαβα, όταν ξεκίνησα τη θητεία μου το 2019 έχουμε προσθέσει σχεδόν 9 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα χώρων πρασίνου στην πόλη. Για να το καταφέρουμε δημιουργήσαμε το project των «κοιλάδων ζωής» που δημιουργούν πράσινους χώρους στις κοίτες των ρευμάτων της πόλης, εμπλουτίζοντας το περιβαλλοντικό της τοπίο. Τώρα, σχεδόν 20 τέτοιες κοιλάδες είναι σε χρήση.
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να αναφερθώ σε μια λιγότερο γνωστή παράμετρο της πράσινης και δίκαιης μετάβασης σε περιβαλλοντικά βιώσιμες πρακτικές. Η εστίαση στη δικαιοσύνη δίνει έμφαση στην κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη, αλλά μέχρι στιγμής οι πρακτικές δεν έχουν εξασφαλίσει την ισότητα μεταξύ των πόλεων. Η συμβολή κάθε πόλης στην καταπολέμηση των κλιματικών προκλήσεων διαφέρει και κάποιες επωμίζονται μεγαλύτερο βάρος λόγω άνισων πόρων και επιπέδων ευπάθειας. Στον έντονα αστικοποιημένο κόσμο μας, οι πόλεις αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τις κλιματικές προκλήσεις από πολύ διαφορετικές αφετηρίες. Η Κωνσταντινούπολη είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Η Κωνσταντινούπολη έχει ταυτοποιηθεί ως η πιο ευάλωτη στις επιπτώσεις της παράκτιας κλιματικής αλλαγής πόλη της Ευρώπης. Επιπλέον, καθώς η πόλη μας μεγαλώνει και σαν μεγαλούπολη, πλέον, έχει γίνει το σπίτι για πάνω από 16 εκατομμύρια κατοίκους, σχεδόν το 20% του πληθυσμού της Τουρκίας κι αυτό επηρεάζει πάρα πολύ την ανάπτυξη και την υλοποίηση έργων. Πρέπει, εδώ να επισημάνω πως δεν υπάρχουν κλιματικές πολιτικές σχετικές με τη μοναδικότητα των πόλεων αυτού του είδους. Σ’ αυτό το πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, η αδικία και η ανισότητα είναι ορατές όχι μόνο μέσα στις πόλεις αλλά και μεταξύ τους. Όταν δημιουργούμε σχέδια παγκόσμιας δράσης πρέπει να αναρωτηθούμε πως μπορούμε να εγγυηθούμε τη συμπερίληψη και τη δικαιοσύνη για όλες τις πόλεις.
Συμπερασματικά, η κλιματική αλλαγή δεν γνωρίζει σύνορα, με τις επιπτώσεις της να απλώνονται σε μήκος και πλάτος πέρα από γεωγραφικά όρια. Ο χρόνος τελειώνει. Γι’ αυτό το λόγο, όσο αναπτύσσουμε στρατηγικές και λαμβάνουμε πρωτοβουλίες καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να έχουμε μια πιο συμπεριληπτική προοπτική, αναγνωρίζοντας πως οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε αλληλοσυνδέονται και απαιτούν μια συνεργατική δύναμη σε διεθνές επίπεδο.
Πιστεύω ακράδαντα πως στο διαμοιρασμό της γνώσης. Είναι απαραίτητο να μοιραζόμαστε τις βέλτιστες πρακτικές μας και να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλο όσο προχωράμε προς τα μπροστά.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Θα ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Δημάρχου της Κωνσταντινούπολης που λέει ότι δεν υπάρχουν γεωγραφικά όρια και σύνορα και για αυτό θα πρότεινα να πάμε 50.000 πόδες πάνω για να έχουμε μία προσεκτική εικόνα ή πιο ανοικτή εικόνα.
Και θα ήθελα επίσης να μιλήσω για την ειρήνη και το κλίμα, έχοντας υπόψιν αυτό το δίδυμο θα στραφώ σε έναν πολύ καλό φίλο, ο οποίος συνδέεται μαζί μας από την Καλιφόρνια.
Τον έχουν επικροτήσει όχι μόνο για την δουλειά του στο γραφείο του John Kerry αλλά γιατί είναι 4 το πρωί, εγώ θέλω να τον συγχαρώ και παρόλα αυτά είναι εδώ. Χαίρομαι πολύ που βλέπω τον φίλο μου και έχετε το λόγο, κύριε Livingston.
Το ερώτημα είναι ποιος είναι ο ρόλος της καθαρής ενέργειας όχι μόνο σε θέματα πρόληψης συγκρούσεων και συρράξεων αλλά και σε ό,τι αφορά τη διευκόλυνση της ειρήνης;
Κος Livingston:
Ευχαριστώ πολύ, σας ευχαριστούμε που με προσκαλέσατε σε αυτή τη συζήτηση, θα ήθελα να συγχαρώ και το Ινστιτούτο αλλά και το ίδρυμα Zaev. Είναι πολύ σημαντική η συζήτηση που γίνεται καθώς μιλάτε για μοναδικές οπτικές γωνίες.
Η κλιματική διπλωματία ιδίως τα τελευταία χρόνια είναι κάτι στο οποίο επιδίδομαι, συνεργάζομαι με τον John Kerry και μαζί ταξιδεύουμε ανά την υφήλιο για να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και εν γένει εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ούτως ώστε να πάμε στον 1,5 βαθμό το πολύ Κελσίου, την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη να την συγκρατήσουμε.
Δύο είναι τα βασικά σημεία που θα πρέπει να συγκρατήσουμε. Εγώ θα σας δώσω 3 ίσως. Πρώτον, υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες που δεν τις έχουμε ακόμα εκμεταλλευτεί προκειμένου να βρούμε πετυχημένες ιστορίες και να εξεύρουμε τρόπους για να είμαστε αισιόδοξοι και σε απίθανα μέρη.
Κάποιες φορές ακόμα και τις πλέον σκοτεινές ημέρες σε κάποια μέρη στη Μέση Ανατολή φερ’ ειπείν και βεβαίως στη Γάζα σήμερα, τις ζούμε, τις βλέπουμε, θα έλεγα όμως ότι υπάρχει τεράστια αίσθηση, ή μάλλον ήταν πολύ αυξημένο το αίσθημα της αισιοδοξίας λίγες μέρες πριν τις σκοτεινές ημέρες του Οκτωβρίου πέρσι.
Φαινόταν ότι υπάρχει άνευ προηγουμένου περιθώριο για καθαρό νερό και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια. Ισραήλ, Ιορδανία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συζητούσαν την συγκεκριμένη συμφωνία με τη στήριξη των ΗΠΑ και αυτό θα βοηθούσε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως ιδεολογίας, ανεξαρτήτως πολιτικού σχηματισμού τον οποίον στηρίζουν ανεξαρτήτως εθνικότητας ή εθνότητας, όλοι θα ωφελούνταν απ’ αυτή τη συμφωνία για καθαρή ενέργεια, καθαρό νερό και παρά τα προβλήματα που βλέπουμε σήμερα σε πολιτικό επίπεδο, είμαι πεπεισμένος σήμερα περισσότερο από ποτέ, ότι η ανάγκη για ηλεκτροδότηση των μικρών επιχειρήσεων ή των πολύ μικρών επιχειρήσεων η ανάγκη να μπορέσει ο κόσμος να προσφέρει δυνατότητες οικονομικές στην οικογένεια, ανάπτυξη, δυναμική, υπάρχει, δεν έχει μειωθεί η ανάγκη για πόσιμο νερό σε ό,τι αφορά τον αυξανόμενο αριθμητικά πληθυσμό της περιοχής επίσης υφίσταται και δεν φθίνει και υπάρχει και μία υποκείμενη οικονομική, κοινωνικοπολιτική λογική που προσυπογράφει την μεγαλύτερη συνεργασία και συνδεσιμότητα βασίζεται σε τέτοιες υπηρεσίες.
Και όταν θαρθεί η κατάλληλη ώρα θα είναι πολύ λογικό ακόμα να εξετάσουμε διαφορετικές αρχιτεκτονικές δομές και επιλογές συνεργασίας στην περιοχή και αυτό μπορεί νάναι το εφαλτήριο, αν θέλετε και ο θεμέλιος λίθος για την ανασυγκρότηση, ανοικοδόμηση κάποιων μερών στην εν λόγω περιοχή, με τρόπο ώστε όχι μόνο να υπάρχουν νέες ευκαιρίες αλλά και ανακούφιση κοινωνική ταυτοχρόνως να υπάρξουν και σχετικές απαντήσεις σε βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής.
Δεύτερον, ευελπιστούμε όταν ξέρουμε ότι στο τέλος της ημέρας η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια βασίζεται σε μία αρχή. Η καθαρή ενέργεια βασίζεται, συνδέεται με την οικονομική λογική της τεχνολογίας. Η τεχνολογία συνδέεται με κόστος οπότε όταν βελτιώνεις τις δυνατότητες τότε μειώνεται γεωμετρικά κατά 50% και περισσότερο το κόστος για αυτή την ενέργεια.
Και τα οικονομικά των πόρων που τώρα φαίνεται ότι εγκαταλείπουμε ή και των ορυκτών καυσίμων ήτανε εκείνα που οδήγησαν στην οικονομική σκέψη περί περιορισμένων πόρων, σε περιορισμούς προσφοράς και ζήτησης. Διαμόρφωσαν τη δυναμική της ζήτησης. Έχουμε δει ότι τα οικονομικά στοιχεία της τεχνολογίας πολύ συχνά συνδέονται και με τους πόρους και συνήθως συν τω χρόνω η τεχνολογία βοηθά περισσότερο.
Τέλος θα πω ότι δεν πρέπει να τρέφουμε την ψευδαίσθηση και να είμαστε, να εφησυχάζουμε στο πλαίσιο αυτής της περίπλοκης κατάστασης, θεωρώ ότι ένα δίδαγμα τουλάχιστον αντλήσαμε τα τελευταία χρόνια που σημαίνει ότι δεν μπορεί να καθόμαστε απαθώς και να περιμένουμε από το αόρατο χέρι της τεχνολογικής αλλαγής και της καινοτομίας να μας πάει εκεί που θέλουμε να πάμε στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης.
Ακόμα και αν έχουμε αθροιστική βελτίωση των δυνατοτήτων χάρη σε αιολική και ηλιακή και αν έχει μειωθεί το κόστος αντιστοίχως, παρά ταύτα έχουμε πολύ μικρό μερίδιο του τεχνολογικού κόστους. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι όλο και περισσότερο αυξάνεται η εργασία, αυξάνεται το κόστος της εργασίας, το κόστος για παράδειγμα της μεταφοράς της προμήθειας, το κόστος το εργατικό των ανθρώπων του κόπου τους. Το κόστος της επιμερισμένης γης, μιλώ κυρίως για αγροτικές εκτάσεις.
Όλα αυτά είναι κόστη με έξοδα και αυτά λαμβάνονται υπόψιν, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν, γιατί η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση αφορά και τον κοινωνικοοικονομικό ιστό. Καθώς, λοιπόν, γιορτάζουμε και πανηγυρίζουμε για τα όσα μας έχει προσφέρει η τεχνολογία που βοήθησε σε μείωση του κόστους των πόρων σήμερα, θα πρέπει να λειτουργήσουμε προδραστικά για να αντιμετωπίσουμε και τις κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις αλλά και τις ευκαιρίες που γεννά η μετάβαση και θα γεννήσει τα επόμενα χρόνια.
Από πλευράς μου, θα πω ότι θα συνεχίσω να εργάζομαι σε συνεργασία με τον πρώην Υπουργό τον κύριο Kerry και βεβαίως σε συνεργασία με πολλούς άλλους, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προκειμένου να αδράξουμε ευκαιρίες, ευκαιρίες ώστε όσοι εργάζονται σε ορυκτούς πόρους να εμπλακούν στις προσπάθειές μας.
Το 80% των εργαζομένων αυτού του κλάδου στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή ασχολούνται με πηγές και αξιοποίηση καθαρής ενέργειας, μια που αυτό είναι το μέλλον. Αντιστοίχως θα πρέπει να σκεφτούμε τα αντισταθμιστικά οφέλη μεταξύ της μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα ή της μείωσης της χρήσης των ορυκτών πόρων και σε τι βαθμό αυτό μπορεί να αυτοματοποιηθεί και πως, θα λύσουμε τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν και θα απασχολήσουν το εργατικό δυναμικό ή τις εγκαταλειφθείσες υποδομές. Δεν πρέπει να είμαστε αντιτερμινιστικοί απλώς, για να έχουμε μία δίκαιη μετάβαση.
Να ευχαριστήσω επίσης και να δηλώσω πως με ενέπνευσε που άκουσα 2 σπουδαίους δημάρχους 2 απίστευτων πόλεων να τοποθετούνται διότι η ηγεσία σε τοπικό επίπεδο, σε περιφερειακό επίπεδο όχι οπωσδήποτε σε εθνικό, δεν αναγνωρίζεται πάντα και ίσως δεν την εκτιμά ο κόσμος σε αυτές τις συζητήσεις κι όμως είναι ζωτικής σημασίας ο ρόλος της για τον ίδιο τον πληθυσμό.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστώ πολύ David, θα επανέλθουμε σε σένα.
Πάμε σε έναν από τους δημάρχους. Και αυτή η συζήτηση για να είναι συμπεριληπτική και ρεαλιστική και πραγματιστική θα πρέπει να ζουμάρει πιο κοντά και μετά να βλέπει την μεγαλύτερη εικόνα και να αλλάξει, να κινείται με αυτό τον τρόπο, λαμβάνοντας υπόψιν την περιφερειακή και διεθνή διάσταση.
Κυρία Βασιλάκου, ακούσατε τα όσα είπε ο δήμαρχος ο κος Δούκας, αλλά και ο Julian όταν ήταν Υπουργός Περιβάλλοντος, οπότε τώρα, έρχομαι σε εσάς, με μία ερώτηση. Με δεδομένη την καινοτόμο δουλειά, το έργο το εξαιρετικό που παρήχθη στη Βιέννη στη διάρκεια της θητείας σας ως αντιδημάρχου, κυρία Βασιλάκου, τι διδάγματα μπορούν να αντλήσουν άλλες πόλεις από το παράδειγμα της Βιέννης σε θέματα κλιματικής αλλαγής και σχεδιασμού αειφόρου ανάπτυξης και χωροταξίας.
Κα ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ:
Δεν μπορώ ως Ελληνίδα να μην μιλάω ελληνικά, αν όμως δεν βρίσκω μία λέξη επειδή λείπω πολλά χρόνια, θα την λέω στα αγγλικά.
Η Βιέννη ήδη το 2010 μπήκε στην κορυφή των πόλεων που έχουν το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, έγινε το Νο. 1 στην ποιότητα ζωής και το πιο ενδιαφέρον είναι, ότι συνεχίζει να είναι το Νο.1 μέχρι και σήμερα, άρα 14 χρόνια αργότερα.
Αυτό, λοιπόν, που ερωτώμαι συνήθως είναι όχι μόνο πως τα κατάφερε η Βιέννη να μπει να γίνει το Νο. 1 αλλά και πως τα κατάφερε ακριβώς και τόσα πολλά χρόνια να μείνει στη θέση αυτή και εγώ λέω πάντα, ότι δεν είναι τυχαίο γιατί η πόλη συνδυάζει κατ’ αρχήν μία πολύ συγκεκριμένη προσέγγιση στο τι είναι ποιότητα ζωής και σ’αυτό θα επανέλθω σε ένα λεπτό.
Το 2ο είναι ότι η πρώτη της προτεραιότητα και ιστορικά είναι να είναι μία οικονομικά προσιτή πόλη και δεν είναι τυχαίο ότι ξεκίνησε το μεγαλύτερο πρόγραμμα κοινωνικής στέγης που υπάρχει στον κόσμο μέχρι σήμερα πριν 100 χρόνια και όταν μιλάμε για κοινωνική στέγη στη Βιέννη μιλάμε για στέγη η οποία δεν χτίζεται μόνο για ευάλωτες ομάδες αλλά είναι για όλους εμάς. Όπως βρισκόμαστε εδώ, δηλαδή είναι ένα πρόγραμμα που αφορά τη μεσαία τάξη.
Και ένα 3ο είναι ότι η Βιέννη επίσης έχει προτεραιότητα εδώ και πολλά χρόνια την συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και μάλιστα με συστηματικό τρόπο“Η Βιέννη συνδυάζει μια πολύ συγκεκριμένη προσέγγιση στο τι είναι ποιότητα ζωής”
“Η πρώτη προτεραιότητα της Βιέννης είναι να είναι μία οικονομικά προσιτή πόλη”, δηλαδή έχει δημιουργήσει και στάνταρτ για την συμμετοχή των πολιτών, έχει όμως και δομές, δηλαδή υπάρχουν τα γραφεία γειτονιάς τα οποία ήδη εδώ και 30 χρόνια λειτουργούν στο τοπικό επίπεδο και διοργανώνουν σε καθημερινή βάση την συμμετοχή των πολιτών στα όποια σχέδια έχει ο δήμος.
Επιστρέφω, όμως, στο θέμα τι ακριβώς εννοούμε όταν μιλάμε για ποιότητα ζωής. Λέμε λοιπόν ότι θέλουμε να είμαστε μία πόλη η οποία κατ’ αρχάς προσφέρει μέγιστη ποιότητα ζωής σε όλους τους κατοίκους της και όχι μόνο σε αυτούς που μπορούν να τα αγοράσουν όλα. Και για να το πετύχουμε αυτό, θέλουμε να είμαστε μία πόλη η οποία έχει σχεδιαστεί και συνεχίζει να σχεδιάζεται και να μεταβάλλεται, για να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών.
Άρα ξεκινάμε από τα παιδιά. Και θα μου πείτε γιατί από τα παιδιά και θα σας πω γιατί αυτό που θέλουμε για τα παιδιά μας, είναι αυτό που θέλουμε και για τον εαυτό μας. Θέλουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν σε ένα ασφαλές περιβάλλον, ένα πράσινο περιβάλλον, να έχουν πρόσβαση στη φύση, να μπορούν να παίξουν με το νερό, να κινηθούν ελεύθερα, όλα αυτά τα πράγματα δεν είναι καλά μόνο για παιδιά είναι καλά για κάθε γενιά.
Αν τα πάρουμε σαν αφετηρία στο πως σχεδιάζουμε την πόλη, φτιάχνουμε μία πόλη όπως γίνεται στη Βιέννη η οποία έχει το υψηλότερο ποσοστό πρασίνου που υπάρχει αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκή πόλη, μία πόλη ήπιας κυκλοφορίας, μία πόλη όπου σε κάθε γειτονιά υπάρχει πράσινη, μία πράσινη όαση, μία πόλη η οποία συνεχίζει τις δενδροφυτεύσεις και μία πόλη η οποία για παράδειγμα, επειδή είναι μία από τις 3 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως η Αθήνα και το Μιλάνο που θα πληχθούν στο μέγιστο από την κλιματική αλλαγή και έχουμε ήδη καύσωνες και στη Βιέννη, εδώ και μερικά χρόνια έχουμε ξεκινήσει, παραδείγματος χάριν, με βάση ένα σχέδιο που έχει εντοπίσει όλες τις θερμικές νησίδες τις λεγόμενες και σ’ αυτές τις θερμικές νησίδες κάνει όχι μόνο σκιάσεις και δενδροφυτεύσεις παρά και πόσιμο νερό, παγκάκια, όπως και νερό με το οποίο μπορούν να παίξουν τα παιδιά σε κάθε γειτονιά.
Και κλείνω λέγοντας ότι αυτά όλα αν τα δούμε τι είναι, είναι έργα ανθεκτικότητας, έργα κλιματικής ουδετερότητας, έργα ποιότητας ζωής, έργα κοινωνικής δικαιοσύνης. Γιατί όταν έρχεται ο καύσωνας δεν είμαι υποχρεωμένη να είμαι κλεισμένη μέσα στο σπίτι μου και να έχω το aircondition όλη την ημέρα να καίει, παρά μπορώ να βγω έξω και θα το δείτε στη Βιέννη αν έρθετε ποτέ καλοκαίρι σε περίοδο καύσωνα, ο δρόμος έξω, ο κόσμος έξω στους δρόμους, στην σκιά, στη δροσιά, στο νερό.
Αυτά όλα χρειάζονται, φυσικά, σχεδιασμό και εδώ νομίζω είναι και το μεγαλύτερο μάθημα ίσως που έχουμε να μοιραστούμε. Διότι αυτό που λέω εγώ πάντα είναι ότι χρειάζεται, τέλος πάντων λέω ότι think big, act here and now. Που σημαίνει ότι έχεις ένα σχέδιο για τις επόμενες 10ετίες φιλόδοξο, μεγάλο σχέδιο, το οποίο όμως μπορείς να πραγματοποιήσεις με χιλιάδες μικρές παρεμβάσεις οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν με κάθε ευκαιρία γιατί και η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μία νύχτα.
Και εδώ η ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας με την ευκαιρία είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί δίνοντάς τους τη δυνατότητα και οι ίδιοι να υλοποιούν τις ιδέες τους, μπορούμε ξαφνικά μέσα σε πάρα πολύ λίγα χρόνια να μετατρέψουμε μία πόλη ολόκληρη.
Γιατί αυτό που ξέρουμε όλοι είναι ότι το αντίκτυπο, πως να το πω τώρα, τα μεγάλα αποτελέσματα είναι πάντα το αποτέλεσμα δικτύων. Networks. Αλληλένδετων δράσεων. Και θα το αφήσω εδώ.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Σας ευχαριστούμε. Θα στραφώ στον Μανώλη Πλειώνη και θα ρωτήσω, από επιστημονικής απόψεως ποια είναι τα στοιχεία τα ερευνητικά τα οποία πρέπει να δούμε για να γνωρίζουμε για την κλιματική κρίση;
Κος ΠΛΕΙΩΝΗΣ:
Έχω προετοιμάσει την ομιλία μου στα αγγλικά διότι αποφασίσαμε με τον συντονιστή, δεδομένου ότι οι περισσότεροι από τους συνομιλητές θα ήταν αγγλόφωνοι. Ζητώ συγνώμη λοιπόν που θα το πω στα αγγλικά.
Λοιπόν πριν απαντήσω στο ερώτημά σας, νομίζω ότι είναι σημαντικό και έχω το δυσάρεστο καθήκον να παρουσιάσω την τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά το κλίμα σήμερα. Ο Ιούνιος θα είναι ο 13ος μήνας, συνεχόμενος μήνας που θα είναι ο θερμότερος μήνας που έχει μετρηθεί ποτέ από την προβιομηχανική εποχή.
Ξεκίνησε από το ‘23, Ιούνιος, Ιούλιος και λοιπά και λοιπά. Οι προηγούμενοι 12 μήνες, κατά τους μήνες αυτούς η μέση θερμοκρασία ξεπέρασε το όριο του 1,5 βαθμού που έχει θέσει η Συμφωνία των Παρισίων για το τέλος του αιώνα.
Ακόμη λοιπόν και αν δεν είναι μία τάση η οποία θα συνεχιστεί, ελπίζουμε, αν πάρουμε τα τελευταία 30, 40 χρόνια, αν πάρουμε την τάση θα δούμε ότι περνάμε το όριο αυτό το 2023. Δηλαδή 67 χρόνια πριν από το τέλος του αιώνα.
Αυτά δεν είναι εικασίες, είναι αποτελέσματα και είναι αυτά τα οποία δυστυχώς βιώνουμε. Επίσης γνωρίζετε ότι η Μεσόγειος είναι ένα hotspot. Ας πούμε της νοτιοανατολικής Ευρώπης και η Μεσόγειος είναι ένα hotspot για την κλιματική αλλαγή, το οποίο σημαίνει ότι αισθανόμαστε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων πολύ περισσότερο απ’ ό,τι άλλες περιοχές του πλανήτη.
Σε πραγματικούς αριθμούς αυτό δείχνει ότι έχουμε μία αύξηση που είναι η διπλή αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στην περιοχή μας.
Τα αποτελέσματα του Ιουνίου στη θερμοκρασία της Μεσογείου, έχουν δείξει κάποια πολύ πολύ ανησυχητικά αποτελέσματα. Στην ανατολική Μεσόγειο είμαστε 2, 3 βαθμούς υψηλότερα απ’ ό,τι είμαστε κανονικά. Το ίδιο και χειρότερα στην Μαύρη Θάλασσα. 2, 3 βαθμούς υψηλότερα από το μέσο όρο.
Ζούμε λοιπόν τις τρομερές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, εάν όχι κλιματικής κρίσης. Κάποιος θα απαντήσει βεβαίως τα κλιματικά μοντέλα δεν έχουν προβλέψει αυτά τα γεγονότα; Τα κλιματικά μοντέλα, θα απαντήσω, προβλέπουν τάσεις, δείχνουν τάσεις. Δεν έχουν ιδιαιτερότητες συγκεκριμένους τρόπους για τον τρόπο που θα εκφραστεί η κλιματική κρίση. Αυτό το οποίο ζούμε και γενικά λέω, είναι ότι η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία πολλές φορές.
Άρα λοιπόν θα πρέπει να δρούμε προδραστικά σε όλα τα επίπεδα της επιστήμης, της πολιτικής, των κρατών και της κοινωνίας.
Υπάρχουν και άλλες επιπτώσεις που θα ήθελα να αναφέρω και δεν έχουν ληφθεί υπόψιν όσον αφορά τη σοβαρότητα και τη σημασία τους που είναι η κλιματική μετανάστευση. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα το ζήσουμε, θα το βιώσουμε τα επόμενα χρόνια. Το ζούμε λόγω των φυσικών καταστροφών που συμβαίνουν στην περιοχή μας. Πέρσι είχαμε τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, είχαμε μετατοπίσεις. Δεν ξέρουμε ακόμα, δεν έχουμε τα στοιχεία ποια ήταν η μετατόπιση, η μετακίνηση του πληθυσμού από την περιοχή.
Επιπροσθέτως θα έχουμε τις επόμενες 10ετίες μεταναστευτικές ροές από χώρες οι οποίες θα επηρεαστούν πάρα πολύ σοβαρά από την κλιματική αλλαγή. Για παράδειγμα, η παγκόσμια τράπεζα έχει προβλέψει ότι τα επόμενα 20, 25 χρόνια, 140 εκατομμύρια πολίτες της Αφρικής θα εκτοπιστούν από τα σπίτια τους.
Αυτά είναι σημαντικά γεγονότα που οι πολιτικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να λάβουν υπόψιν, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα όταν θα αρχίσει να συμβαίνει και αυτό δεν είναι προδραστικός τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, όπως γνωρίζουμε ήδη για προβλήματα που θα έρθουν.
Για να μην μιλήσω κιόλας για το γεγονός ότι οι κλιματικοί μετανάστες δεν έχουν νομικό καθεστώς αυτή τη στιγμή, είτε σε διεθνές είτε σε εθνικό επίπεδο. Αυτό είναι ένα ακόμα μειονέκτημα που πρέπει να λάβουμε υπόψιν.
Τώρα προσπαθώντας να φτάσω και στο ερώτημά σας και να απαντήσω, βεβαίως προφανώς ξέρετε αν δεν το ξέρετε σας το λέω ότι αποτελεί κομμάτι των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την Συμφωνία των Παρισίων, ότι η επιστημονική γνώση για το κλίμα, η συστηματική συλλογική δεδομένων και οι τρόποι που οι επιστήμονες πρέπει να βοηθήσουν τους πολιτικούς αποτελεί αναγκαιότητα.
Είναι βέβαια λογικό αλλά αναφέρεται κιόλας ευθέως και ρητώς στη Συμφωνία των Παρισίων. Πώς λοιπόν η επιστημονική κοινότητα μπορεί να παράσχει τα πιο αξιόπιστα δεδομένα και πραγματογνωμοσύνη στους πολιτικούς και στην κοινωνία; Δεν είναι εύκολο. Συνήθως τα κράτη αυτό που κάνουν είναι ότι έχουν προσλαμβάνουν ειδικούς πραγματογνώμονες για να δώσουν συμβουλές.
Ωστόσο η κλιματική αλλαγή, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής δεν είναι ένα μονοπαραγοντικό πρόβλημα, είναι πολυπαραγοντικό, χρειάζεται πολλαπλούς κλάδους, χρειάζεται διαφορετικά ζητήματα τα οποία θα ενσωματωθούν για να μπορέσουμε να έχουμε τα πιο αξιόπιστα στοιχεία επιστήμης, όχι μόνο η κλιματολογία, η ατμοσφαιρική φυσική, η ατμοσφαιρική χημεία, η μετεωρολογία, ωκεανογραφία, η αγρονομία, μαθηματικά μοντέλα, στοιχεία δορυφόρων, αναλύσεις, κοινωνιολογικά, οικονομικά, χάραξη πολιτικών, αποτελεί ένα πεδίο ένα θέμα στο οποίο πρέπει να εμπλακούν πάρα πολλοί για να μπορέσουν οι πολιτικοί να σχεδιάσουν τις σωστές πολιτικές και να βρουν τον τρόπο να τις εφαρμόσουν. Άλλο μεγάλο θέμα αυτό.
Τι χρειαζόμαστε, λοιπόν; Από την μία πλευρά χρειαζόμαστε ένα δίκτυο συνεργασίας, μία πλατφόρμα συνεργασίας για να συλλέξουμε όλες τις γνώσεις απ’ όλα τα επιστημονικά πεδία. Δεν είναι κάτι το συνηθισμένο, υπάρχει στο IPCC σε διεθνές επίπεδο αλλά δεν υπάρχει σε περιφερειακό ή σε εθνικό επίπεδο.
Υπάρχουν απόπειρες να αναπτυχθούν τέτοια δίκτυα, για παράδειγμα στην Ελλάδα έχουμε ένα δίκτυο το οποίο συγκεντρώνει, συνενώνει 27 ερευνητικά κέντρα, παν/μια από την Ελλάδα και την Κύπρο για να προσπαθήσουμε να έχουμε αυτή την ολοκληρωμένη προσέγγιση προς την επιστήμη.
Και βεβαίως κατόπιν πρέπει να εντοπίσουμε και τις θεσμικές διαδικασίες που θα επιτρέψουν στην επιστημονική γνώση να περάσει από τον επιστημονικό κόσμο στον πολιτικό κόσμο, στους πολιτικούς που χαράσσουν πολιτική και ούτε αυτό υπάρχει.
Υπάρχουν νομοθεσίες, αλλά πολλά κομμάτια της νομοθεσίας δεν εφαρμόζονται ή εφαρμόζονται με περιστασιακό τρόπο ad hoc, πρέπει λοιπόν να δουλέψουμε και στα δύο αυτά επίπεδα για να έχουμε την καλύτερη δυνατή επιστήμη η οποία θα περνά προς τους πολιτικούς με αποτελεσματικό τρόπο.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστούμε πάρα πολύ για αυτό. Πίσω σε εσάς κύριε Δήμαρχε, στην Αθήνα, πώς προσδοκά η Αθήνα να επιτύχει την πράσινη μετάβασή της; Έχω 2 ερωτήσεις για εσάς και νομίζω ότι θα πάμε ίσως σε έναν 2ο γύρο αντί σε 2 αναλόγως με το χρόνο.
Άρα πρώτον, ποια μέτρα λαμβάνονται για την προαγωγή της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας όπως μας αρέσει να λέμε τώρα έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης;
Και μαζί με αυτό ποια μέτρα μπορούν να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση αυτής της προσπάθειας και ποια θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά των πολιτών. Για να το πω διαφορετικά, ποιες είναι εκείνες οι δράσεις που μπορούν να συμβάλλουν πραγματικά στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην ισότητα, στην συμπεριληπτικότητα, μια προοδευτική προσέγγιση και προοδευτική ατζέντα αν είναι δυνατόν.
Κος ΔΟΥΚΑΣ:
Ξεκινάω με το 1ο ερώτημα και να πω όχι σαν δικαιολογία αλλά σαν γεγονός ότι η Αθήνα και άλλες πόλεις της Ελλάδας έχουν 2 δομικά προβλήματα, κουτσουρεμένες αρμοδιότητες και περιορισμένους πόρους και αυτό κάνει περισσότερο δύσκολη την προσπάθειά μας για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση και να προχωρήσουμε με τις δράσεις ανθεκτικότητας.
Παρόλα αυτά, επειδή μιλάμε για κλιματική ουδετερότητα 2050, πράσινη μετάβαση, ωραία λόγια, τα πράγματα πρέπει να είναι αρκετά πιο απαιτητικά και στο χρόνο του τώρα και χρειάζονται τομές, προχωράμε λοιπόν σε συγκεκριμένες δράσεις και τομές, για παράδειγμα λέμε ότι δεν μπορεί η πόλη μας άλλο τσιμέντο.
Και τι κάνουμε για αυτό; Παλεύουμε και προσπαθούμε και σταματάμε, παλεύουμε να σταματήσουμε τις άδειες σε τεράστια μαμούθ κτίρια και πολυκατοικίες γιατί θεωρούμε ότι η πόλη πρέπει να αποφασίζει ποιο είναι το ύψος των κτιρίων και του τσιμέντου που αντέχει να σηκώσει για να μπορεί να αναπνεύσει.
Δεν είναι εύκολο, γιατί απέναντι είναι κατεστημένα συστήματα για αυτό και πήραμε απόφαση με πολύ μεγάλη πλειοψηφία η αποκεντρωμένη είπε όχι θα πάμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά αυτές είναι οι μάχες που έχουν πολλούς συμβολισμούς και που δίνουν αν θέλετε και την κατεύθυνση.
Δεύτερον, προσέξτε, εμείς δεχόμαστε φέτος 7,5 εκ. τουρίστες. Ξέρετε ποιο είναι το ποσό που αφήνουν οι τουρίστες στο δήμο μου; Ο κάθε ένας από τα 7,5 εκ. αφήνει 0,4 ευρώ όχι την ημέρα, συνολικά. Αυτό είναι το περίφημο τέλος παρεπιδημούντων από τα ξενοδοχεία που είναι το 0,5% το οποίο εμείς θέλουμε να γίνει 2%, ήταν 2 αλλά λόγω κρίσης πήγε στο 0,5 ίσως τότε καλώς, τώρα όμως πρέπει να πάει στο 2%.
Από το 0,5 αυτά τα 0,4 ευρώ έχουν φέρει αρκετοί τουρίστες, είμαστε στον Ιούνιο, ξέρετε πόσα λεφτά έχω λάβει μέχρι τώρα; είναι κοντά στα 3 εκατομμύρια, νομίζω βεβαιωμένα 3,5, μηδέν ευρώ, γιατί πρέπει να μιλήσουμε με την ΑΑΔΕ, με τον υπουργό, με τον υφυπουργό να ξαναπάρουμε τηλέφωνο, να ξαναδούμε, για να μπορέσει μία χρηματοροή που είναι περιορισμένη που θα έπρεπε να έρχεται την ίδια στιγμή να έρθει τελικά στα ταμεία.
Και κάτι άλλο που είναι και δίνουμε μάχη για αυτό. Και κάτι άλλο που επίσης είναι μία παγκόσμια πρωτοτυπία, υπάρχει το τέλος διαμονής το οποίο μάλιστα βαφτίστηκε και πρόσφατα τέλος ανθεκτικότητας και το οποίο είναι για τα υπερλουξ, τα πεντάστερα ξενοδοχεία 10 ευρώ την ημέρα. Το δίνουν δηλαδή οι επισκέπτες. Ξέρετε πόσα απ’ αυτά επιστρέφουνε στην πόλη; Μηδέν ευρώ. Δίνει δηλαδή ο τουρίστας 10 ευρώ και πάνε στο κράτος και στο δήμο τίποτα.
Τι ζητάμε; Το είπαμε και στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας ομόφωνα και αυτό, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τουλάχιστον το 50% να μπορεί να επιστρέφει στην πόλη.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Είναι σημαντικό, γιατί να δώσω ένα πολύ απλοϊκό παράδειγμα, διότι υποδεχόμαστε ξαναλέω 7,5 εκατομμύρια τουρίστες όμως οι πόροι μου για την καθαριότητα είναι για 750.000 κατοίκους, άρα με ποιον τρόπο ακριβώς θα μπορέσω να κρατάω την πόλη μου λαμπερή και καθαρή όταν έχω 10πλάσια και 20πλάσια νούμερα να καλύψω;
Για αυτό και λέμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό πέρα από τα δένδρα που φυτεύουμε, που έχουν φτάσει πάνω από τις 2000, πέρα από σημαντικές άλλες δράσεις που κάνουμε με δροσερές διαδρομές να προχωρήσουμε με μεγαλύτερη ταχύτητα και σε απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις για αυτό και φτιάξαμε και γραφείο καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας που δεν είναι μακέτα, είναι στο Σεράφειο με 60 εξειδικευμένους δημοτικούς υπαλλήλους πιστοποιημένους από ευρωπαϊκά προγράμματα οι οποίοι μπαίνουν στα σπίτια και βοηθάνε τους πιο ευάλωτους ενεργειακά συμπολίτες μας για να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος.
Φτιάξαμε Ακαδημία Ενέργειας μέσω της Αθηναϊκής Ενεργειακής Συμμαχίας για να μπορέσουμε να μάθουμε στα στελέχη μας αλλά και σε άλλους δήμους πώς θα φτιάχνουν και θα διαχειρίζονται την ενέργεια, θα εξοικονομούμε πόρους και πως θα βοηθάμε και νοικοκυριά αλλά και τα το οίκου μας για να μειώσουμε το ενεργειακό μας κόστος. Όλα αυτά δείχνουν ότι δεν ψάχνουμε δικαιολογίες, αλλά το παλεύουμε.
Και να πάω λοιπόν και στο 2ο ερώτημα, για τις πολιτικές, όλες λοιπόν αυτές οι πολιτικές, πολιτικές που έχουν να κάνουν με τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, δεν είναι ουδέτερες πολιτικές. Είναι πολιτικές οι οποίες έχουν προοδευτικό πρόσημο. Και τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι πρέπει και μπορούμε και εμείς το δείξαμε και στην Αθήνα που συνεργαστήκαμε όχι προεκλογικά ευκαιριακά, αλλά συνεχίζουμε και συνεργαζόμαστε, με δυνάμεις πάνω σε μία ατζέντα που έχει αυτά στην πρώτη προτεραιότητα, τα θέματα και ποιος είναι ο στόχος;
Να είναι προτάσεις συγκεκριμένες, πολιτικές συγκεκριμένες όπως κάποιες απ’ αυτές που σας είπα που να έχουν τη λογική ότι είναι αποτελεσματικές, δίκαιες και δημοκρατικές.
Άρα νομίζω ότι και βεβαίως και γι’ αυτό είναι και πολύ σημαντική η σημερινή συζήτηση, και εύχομαι νάναι καλοτάξιδο το Ινστιτούτο και να μπορούμε να προχωράμε σε αυτές τις δράσεις και τις συζητήσεις διότι τα 2 κεντρικά θέματα, βλέποντας και τη σύνθεση και στο νέο Ευρωκοινοβούλιο και συνολικά, στην Ευρώπη, είναι πως είναι προοδευτικές αυτές οι πολιτικές αλλά προοδευτικές δυνάμεις ταυτόχρονα υποχωρούν.
Άρα ο χρόνος του τώρα πάλι, τώρα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και να βάλουμε 2 θέματα. Το πρώτο θέμα πρέπει να προσπαθήσουμε πάρα πολύ και να συζητάμε ανοιχτά και καθαρά για όλα τα θέματα. Και να έχουμε τις απόψεις μας για να μπορέσουμε να φτιάξουμε μία κοινή συνισταμένη.
Η διαφορετική άποψη είναι πλούτος. Η διαφορετική άποψη δεν είναι τοξικότητα. Και το 2ο είναι, πρέπει να προσπαθούμε σε κάθε βήμα να δημιουργούμε προοδευτικές συγκλίσεις για να είμαστε αποτελεσματικοί γιατί τελικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι μία πλατφόρμα και μία ευρύτερη πολιτική αλλά πως αύριο θα πάω στην Κυψέλη ή στον Άγιο Παντελεήμονα και θα έχω επιλύσει ένα πρόβλημα ασφάλειας ή ένα πρόβλημα πρασίνου ή θα έχω φτιάξει κάποια πεζοδρόμια, άρα πως θα βελτιώσω τελικά τη ζωή των πολιτών. Αυτά και ευχαριστώ.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστώ πολύ. Ο ρεαλισμός και ο πραγματισμός πρέπει να μας οδηγήσει στην εξοικονόμηση χρόνου. Julianθα σου κάνω κάποιες ερωτήσεις και θα σου ζητήσω να απαντήσεις σε 4 λεπτά, συγνώμη για αυτό. Ρώτησα προηγουμένως όσον αφορά τα εμπόδια και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζεις.
Και επανέρχομαι. Με βάση τη δική σου εμπειρία που έχεις στην αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων, ποιες είναι οι πρακτικές που και οι 2 κυβερνήσεις αλλά και ο ιδιωτικός τομέας μπορούν να ενισχύσουν για την αντιμετώπιση του θέματος των επενδύσεων. Ποιες δομές μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι κυβερνήσεις για να δώσουν κίνητρα στον ιδιωτικό τομέα να επενδύσει στη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος;
Και να λάβουμε υπόψη και το πολιτικό σκέλος και την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, οπότε να δούμε πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία να επιτύχει στους στόχους της κλιματικής αλλαγής.
Κος Popov:
Ευχαριστώ. 4 λεπτά, θα προσπαθήσω να τα στριμώξω τέλος πάντων. Θα επιλέξω κάτι το οποίο είπε ο δήμαρχος με το οποίο συμφωνώ.
Πρέπει να επικεντρωθούμε στη φορολογική πολιτική, διότι πλέον πρέπει να αρχίσουμε να ξανασκεφτόμαστε το θέμα της εθνικής και διεθνούς φορολογίας. Όχι επειδή χρειαζόμαστε περισσότερα χρήματα των φορολογουμένων αλλά τα χρειαζόμαστε με διαφορετικό τρόπο.
Έτσι λοιπόν θα μειωθούν κάποια φορολογικά έσοδα, ας πούμε από το πετρέλαιο που φορολογείται πολύ όπως επίσης το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, ενώ ταυτόχρονα χρειαζόμαστε επενδύσεις στην κλιματική προσαρμογή, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να ξανασκεφτούμε εκ θεμελίων το φορολογικό σύστημα, τα χρήματα και τις αποφάσεις που πρέπει να διοχετευτούν προς την κοινότητα.
Ο τρόπος που αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή η Σόφια είναι τελείως διαφορετικός από τον τρόπο που το κάνει η Αθήνα ή η Θεσσαλονίκη. Χρειαζόμαστε περισσότερη δύναμη σε επίπεδο κοινότητας.
Τώρα όσον αφορά την πράσινη συμφωνία, είναι ένα πολύ περίεργο πράγμα αυτό. Και λόγω του ονόματος και μόνο. Στις Βρυξέλλες έγιναν μεγάλες συζητήσεις πριν αποφασιστεί το όνομα και είπαν ότι θα υπάρξει αντίδραση γιατί όταν πεις ότι πρόκειται για πράσινη συμφωνία ή στηρίζετε το κόμμα των πρασίνων θα μπορεί κανείς να το πει δημοκρατική συμφωνία ότι άλλο θέλετε. Ταυτόχρονα η πράσινη συμφωνία δεν μπορεί να έχει σχέση ή να ανατεθεί μόνο σε ένα κόμμα ή σε μία μερίδα του πολιτικού φάσματος.
Όχι. Πρόκειται για μία πολιτική που αφορά και το κλίμα και το περιβάλλον αλλά ταυτόχρονα την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Αυτό είναι κάτι που έχει παρεξηγηθεί δεδομένου ότι πολλοί πολιτικοί και παράγοντες, λένε πρέπει να καθυστερήσουμε την πράσινη συμφωνία εν όψει της αύξησης της ανταγωνιστικότητας.
Όχι το ακριβώς αντίθετο πρέπει να γίνει, αν δείτε τι κάνει η Κίνα με την οποία έχουμε έντονο ανταγωνισμό και δεν μιλάω για συγκρούσεις, μιλάω για εποικοδομητικό ανταγωνισμό, είμαστε σε άγριο ανταγωνισμό με την Κίνα.
Η Κίνα έχει την μεγαλύτερη πράσινη συμφωνία του κόσμου, δεν την ονομάζουν πράσινη συμφωνία, τίποτα δεν του δίνουν, αλλά πρόκειται για μεγάλη μαζική κρατική ενίσχυση. Το ίδιο κάνουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, το λένε νόμο για την μείωση του πληθωρισμού. Είναι ιδεολογική βάση διαφορετική, αλλά για το ίδιο πράγμα πρόκειται.
Πρέπει λοιπόν η ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών να ενσωματωθεί στις νέες τεχνολογίες και τις πολιτικές για το κλίμα ώστε οι ιδέες της πράσινης συμφωνίας να μπορούν να λειτουργήσουν και για τους πολίτες, για το κλίμα αλλά και για την ανταγωνιστικότητα και την τεχνολογία και τελικά θα έρθει και να ενταχθεί η βιομηχανία.
Πρέπει η φορολογία να ληφθεί υπόψιν αλλά πρέπει να αλλάξουν οι κανονισμοί, πρέπει οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που είναι απαραίτητες και πολλαπλασιάζονται, για αυτό πρέπει το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας να αλλάξει και πρέπει να σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να ανταμείβεται η αποθήκευση ενέργειας που είναι απολύτως απαραίτητη και τέλος, πρέπει να επενδύσουμε σε διαμεθοριακά δίκτυα.
Η Ελλάδα ας πούμε, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, καλώδια, ο Εύξεινος Πόντος προς το Αζερμπαϊτζάν, πρέπει να σκεφτούμε σε ευρεία κλίμακα ειδάλλως δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις δυνάμεις που έχουν σχέση με τη βιομηχανία, την ανταγωνιστικότητα, την οικονομία και την ποιότητα ζωής. Ευχαριστώ.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Μαρία αν μπορώ να στραφώ σε σένα, ο Julian ανέφερε το κομμάτι της κοινότητας και τώρα το ερώτημα προς εσένα είναι, κοιτάζοντας πίσω τη θητεία σου, πώς οι τοπικοί ηγέτες μπορούν να ενισχύσουν την φωνή των πολιτών και την φωνή της κοινωνίας των πολιτών στον σχεδιασμό της κλιματικής πολιτικής;
Κα ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ:
Το πιο σημαντικό είναι να υπάρχουν δομές και σε αυτές αναφέρθηκα και στην πρώτη μου απάντηση. Είτε στη Βιέννη είτε και σε άλλες πόλεις αυτή τη στιγμή όπου βλέπουμε να υπάρχει παράδοση στην συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, βλέπουμε ότι υπάρχει πάντα κάποια δομή η οποία το διοργανώνει αυτό.
Στη Βιέννη είναι όπως είπα και πριν τα γραφεία γειτονιάς τα οποία σε τοπικό επίπεδο εδώ και πάνω από 30 χρόνια διοργανώνουν καθημερινά τις διαβουλεύσεις οι οποίες χρειάζονται για να αποφασιστεί οτιδήποτε αφορά τη γειτονιά και οτιδήποτε αφορά το δημόσιο χώρο.
Ωστόσο, αυτό αν θέλετε τη γνώμη μου είναι το βήμα νο. 1. Το βήμα νο. 2 είναι να μπορέσουμε να δώσουμε, να δημιουργήσουμε δομές οι οποίες να στηρίζουν τη δράση από πλευράς πολιτών και τοπικής κοινωνίας.
Πάλι ένα παράδειγμα από την Βιέννη, αυτό το οποίο εφαρμόσαμε από το 2015 και εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα με εξαιρετική επιτυχία, είναι ότι δημιουργήθηκε μία επιδότηση την οποία κάθε πολίτης που έχει μία ιδέα για το τι θα μπορούσε να κάνει ο ίδιος ή η ίδια στο επίπεδο της γειτονιάς τους, μπορεί να την πάρει με μόνη προϋπόθεση ό,τι δημιουργηθεί να είναι ανοιχτό προς όλους χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουν είσοδο ή να καταναλώσουν κάτι.
Και αυτό το πράγμα οδήγησε μέσα σε μία πενταετία σε πάνω από 500 τέτοια προτζεκτς τα οποία έχουν υλοποιηθεί, συνήθως είναι μικρά παρκάκια τσέπης, μπορεί να είναι μικροί λαχανόκηποι, φανταστείτε ό,τι σας περνάει από το μυαλό.
Αν μπορούσα να σας δείξω εικόνες, ειλικρινά θα βλέπατε πως με πολύ απλά μέσα και ενεργοποιώντας την τοπική κοινωνία, δραστηριοποιώντας την τοπική κοινωνία μπορούμε να αλλάξουμε πολλά.
Θα δώσω όμως και ένα παράδειγμα πιο ας το πούμε έτσι πιο μεγάλο, όσον αφορά την κλίμακα. Επίσης κάτι που εφαρμόστηκε από το 2012 και μετά, είναι τα συμμετοχικά φωτοβολταϊκά plants, οι συμμετοχικές φωτοβολταϊκές μονάδες. Τι είναι αυτό; Κάθε Βιεννέζος, κάθε Βιεννέζα μπορεί να επενδύσει από 50 έως 10.000 ευρώ και τα φωτοβολταϊκά, οι φωτοβολταϊκές μονάδες οι οποίες δημιουργούνται στη βάση αυτή, ανήκουν στους πολίτες της Βιέννης, δημιουργούνται σε ταράτσες βασικά, και μέχρι στιγμής έχουν δημιουργηθεί πάνω από 30.
Που σημαίνει ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι πλέον θέμα κάποιων μεγάλων εταιριών, είναι θέμα όλων μας και έχουμε όλοι τη δυνατότητα να συμμετέχουμε και φυσικά, έχουμε όλοι τη δυνατότητα να συμμετέχουμε και στο όφελος γιατί με την ευκαιρία το όφελος που υπάρχει ή το κέρδος που υπάρχει κάθε χρόνο από αυτή τη συμμετοχή είναι σταθερό και εγγυημένο.
Αυτό το ξεκίνησε ο δήμος, ήτανε μία πρωτοβουλία του δήμου, και είναι μία κλασική public plural partnership, γιατί με την ευκαιρία αν θέλετε τη γνώμη μου, το καινούργιο οικονομικό μοντέλο δεν είναι public private partnership, ΣΔΙΤ όπως λέμε στα ελληνικά, είναι public plural partnership. Που σημαίνει ότι έχουμε το δήμο παραδείγματος χάριν ή κάποιο δημόσιο φορέα. Έχουμε στις περισσότερες περιπτώσεις κάποια εταιρία ή κάποιες εταιρίες που μπορεί νάναι και μικρές και τοπικές, και προπαντός έχουμε και τον πολίτη και την τοπική κοινωνία και με αυτό τον τρόπο μπορούμε πραγματικά εν μία νυκτί να έχουμε τελείως διαφορετικό αντίκτυπο, ακριβώς γιατί δίνουμε τη δυνατότητα να ενεργοποιηθεί κανείς, να επενδύσει έστω και πολύ λίγα χρήματα και να συμμετέχει όπως είπα και πριν στα οφέλη και στα κέρδη.
Koς ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστούμε Μαρία. Είναι πραγματικά μία πρόκληση το να στριμώξουμε τους επόμενους 2 ομιλητές, οπότε θα απευθυνθώ σε αυτούς με την παράκληση για βασικά σημεία, είναι δυστυχώς το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε. David αν μπορώ να συνεχίσω απ’ αυτά που είπε η Μαρία, με κάποια βασικά σημεία, να μοιραστείς το όραμά σου και πως ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να παίξει ρόλο στη χρηματοδότηση των προσπαθειών για την κλιματική αλλαγή.
Κος Livingston:
Ευχαριστώ Χάρη, θα είμαι πάρα πολύ σύντομος. Είναι σαφές ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι απαραίτητος για να κλιμακώσει τις προσπάθειες που λένε οι επιστήμονες ότι χρειάζονται και ιδιαίτερα στις αναδυόμενες αγορές.
Αυτό δεν θα συμβεί εν μία νυκτί αλλά τα χρήματα είναι εκεί, δεν πρέπει, δεν χρειάζεται να επινοηθούν ή να τα φανταστούμε, τα χρήματα υπάρχουν απλώς θα χρειαστεί όσοι εμπλέκονται να αναλάβουν τον κίνδυνο που τους αναλογεί και το ρόλο που τους αναλογεί και να κάνουν τις προσπάθειες που χρειάζεται.
Αυτή η ανάγκη δεν θα είναι μία μεταφορά εξουσίας ή κερδών από τους πολίτες ή από τις κυβερνήσεις σε κάποιες εταιρίες, αυτό μπορεί να γίνει με δομές οι οποίες έχουν τους διαφόρους παίκτες οι οποίοι παίζουν το ρόλο τους, με λογοδοσία. Και υπάρχουν πολύ ωραία παραδείγματα τα οποία μπορούμε να δούμε και τα οποία βοηθούν να δημιουργηθεί αυτό.
Μεγάλης κλίμακας έργα ανανεώσιμων πηγών στην Ινδία, στην Ινδονησία, ο υφυπουργός Εξωτερικών Pyatt μπορεί να το πει αυτό, είναι και καλός φίλος, και ένα ακόμα σημείο Χάρη, σχετικά με τα ΣΔΙΤ, δηλαδή να δούμε και τις επενδύσεις για την προσαρμογή. Η απόδοση των επενδύσεων για την προσαρμογή δεν τυγχάνει αρκετής προσοχής.
Υπάρχουν πολύ μεγάλες αποδόσεις, τείχη στη θάλασσα, δομές για τις καταιγίδες, αλλά και αυτές χρειάζονται τις κυβερνήσεις να δουλέψουν από κοινού με τις εταιρίες. Στην Καλιφόρνια όπου βρίσκομαι αυτή τη στιγμή, υπάρχουν τέτοιες δομές, και κανείς δεν θέλει φυσικά να δει τεράστιες αυξήσεις στις ασφάλειες των δομών αλλά θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τις δυνατότητες για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Μας λένε ότι, λένε οι οικονομολόγοι και οι ιστορικοί ότι, το μόνο που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι δεν διδασκόμαστε από την ιστορία αλλά εγώ είμαι πεπεισμένος ότι με τις σωστές συνεργασίες μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και των κυβερνήσεων μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Σε ευχαριστούμε πάρα πολύ David. Τώρα θα στραφώ στο καθηγητή κύριο Πλειώνη με ένα σύντομο ερώτημα. Δεν είναι μόνο αυτά που κάνουμε αλλά επίσης και η επικοινωνία, το πως τα λέμε. Μιλήσατε και είπατε πως μπορεί να βοηθήσει η επιστημονική κοινότητα. Ένα λεπτό ακόμα λοιπόν από το ρολόι, το μόνο που μπορώ να σας δώσω, να σας ρωτήσω και να μου απαντήσετε πώς η επιστημονική κοινότητα μπορεί να επικοινωνήσει καλύτερα τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα αποδεικτικά στοιχεία προς το κοινό και προς τους πολιτικούς.
Κος ΠΛΕΙΩΝΗΣ:
Για να υπάρχει μία δημοκρατικότητα στις απαντήσεις, η πρώτη ήταν στα αγγλικά τώρα στα ελληνικά, αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο το ακούμπησα και στην προηγούμενή μου απάντηση, είναι ένα από τα ζητήματα, είναι ζητούμενο πως η επιστημονική γνώση που παράγεται, μεταφέρεται στην πολιτεία.
Και πως την παίρνουν υπόψη οι policy makers. Προβλήματα υπάρχουν και στις 2 μεριές, υπάρχει ένα θέμα λοιπόν διακυβέρνησης. Από την μια μεριά χρειάζεται η επιστημονική κοινότητα να βρει τον τρόπο να αποκτήσει μία συντεταγμένη φωνή, μία συνισταμένη φωνή όπως είπαμε και πριν ότι η κλιματική αλλαγή ακουμπάει σε πάρα πολλές επιστήμες.
Χρειάζονται, λοιπόν, η γνώση και η προσπάθεια η ερευνητική από πάρα πολλές ομάδες, παρά πολλές επιστημονικές κατευθύνσεις και πρέπει να υπάρξει ο τρόπος να δημιουργηθεί μία συντεταγμένη ολοκληρωμένη άποψη, intergrated στα αγγλικά, η οποία να είναι εύκολα προσβάσιμη από την πολιτεία.
Άρα αυτό είναι το κομμάτι, το έργο που πρέπει να επιτελέσει η επιστημονική κοινότητα και πρέπει σε αυτό το έργο να βοηθήσει η πολιτεία.
Στην Ελλάδα έχουμε αυτή τη διαδικασία, έχει ξεκινήσει από το 2017, εξακολουθεί να χρηματοδοτείται από την πολιτεία, είναι το εθνικό δίκαιο για την κλιματική αλλαγή, το ακούμπησα και πριν στην απάντησή μου, είναι μία πλατφόρμα, ένα δίκτυο μέσω του οποίου συνεργάζονται οι επιστήμονες που ασχολούνται με τα θέματα της κλιματικής αλλαγής απ’ όλες τις διαφορετικές πτυχές για να παραχθεί με διαδικασίες οι οποίες έχουν αναπτυχθεί μέσα σ’ αυτό το δίκτυο, μία συνισταμένη κοινή άποψη.
Αυτή λοιπόν είναι η μία πλευρά, που είναι η επιστημονική κοινότητα. Και με αυτό τον τρόπο πιστεύω πρέπει να οδεύσουμε, γιατί; γιατί δεν ζούμε στην εποχή του Homo Universalis. Ναι.
Και κλείνω λέγοντας ότι από την άλλη μεριά η πολιτεία πρέπει να δημιουργήσει τις θεσμικές διαδικασίες για να αποδεχτεί την εμπειρογνωμοσύνη από ένα τέτοιο συντεταγμένο όργανο. Και αυτό ακόμα δεν υπάρχει. Υπάρχουν προσπάθειες, γίνονται συζητήσεις, αλλά ακόμα λείπει. Και κλείνω εδώ.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ευχαριστώ πάρα πολύ. Στο παν/μιο λέμε πάντα ότι μας φιμώνουν.