Τα ενεργειακά ζητήματα μέσα από το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής αλλά και την γεωπολιτική τους διάσταση βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης που είχε ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Ενεργειακών Πόρων Geoffrey Pyatt,
με το διευθυντή του Cyprus Center, Peace Research Institute Oslo, Χάρη Τζήμητρα, στο πλαίσιο της παρουσίας του στην 1η Διεθνή Διάσκεψη για την «Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» που πραγματοποιήθηκε στις 17 & 18 Ιουνίου 2024 από το «Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα» και το «Ίδρυμα Ζόραν Ζάεφ».
Ο Geoffrey Pyatt επεσήμανε ότι θα πρέπει το ταχύτερο δυνατό να αρχίσουμε να μειώνουμε τη χρήση των ορυκτών καυσίμων ενώ σημείωσε πως αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους για την κλιματική αλλαγή θα πρέπει να ασχοληθούμε με όλα τα ζητήματα παράλληλα και αποτελεσματικά αξιοποιώντας για παράδειγμα περισσότερο εναλλακτικές μορφές ενέργειας όπως η αιολική, η γεωθερμική, η ηλιακή ενέργεια που υπάρχουν σε αφθονία στα δυτικά Βαλκάνια.
Ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Ενεργειακών Πόρων σχολίασε τα βήματα που έχει κάνει η Ευρώπη για την απαγκίστρωσή της από την ενέργεια της Ρωσίας και την ενεργειακή μετάβαση ενώ επεσήμανε τη σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών για τη συζήτηση για τη διασύνδεση και τη συνεργασία καθώς και στη διασυνδεσιμότητα της Ελλάδας που στηρίζουν οι ΗΠΑ.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Geoffrey Pyatt στον Χάρη Τζήμητρα
Κα ΝΙΚΟΛΤΣΙΟΥ:
Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε πολύ για αυτό το εξαιρετικό πάνελ. Θα σας ζητήσω να αποχωρήσετε γιατί πρέπει πολύ γρήγορα να αλλάξουμε τις θέσεις προκειμένου να συνδεθούμε με τον κ. Geoffrey Pyatt ο οποίος είναι υφυπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών για θέματα ενέργειας, εσείς μένετε εδώ και θα τον βλέπετε online εκεί. Δεν θα φύγουν οι θέσεις.
Κος ΡΥΑΤΤ:
Καλησπέρα Χάρη σε βλέπω αλλά δεν σε ακούω.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ελπίζω ότι με ακούτε τώρα.
Κος ΡΥΑΤΤ:
Ναι. Εξαιρετικά. Χαίρομαι που βρίσκομαι μαζί σου, μαζί σας.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Είναι μεγάλη η σκηνή γιατί θα πρέπει να συνταιριάξει με τη βαρύτητα ή το ειδικό βάρος των ανθρώπων που είναι είτε επί σκηνής είτε συνδέονται μαζί μας εξ’ αποστάσεως. Παλιά σας αποκαλούσαμε Πρέσβη, τώρα κύριε Υφυπουργέ.
Χαιρόμαστε που είστε μαζί μας σήμερα το απόγευμα μετά από μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση σε πάνελ, δεν είμαι τόσο σίγουρος ότι την παρακολουθήσατε, γνέφετε καταφατικά άρα την παρακολουθήσατε, ασχοληθήκαμε με ζητήματα τοπικού, περιφερειακού και διεθνούς ενδιαφέροντος.
Είμαστε ιδιαιτέρως ευγνώμονες που και εσείς είστε εδώ για να μας βοηθήσετε προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα την εικόνα και επειδή ακριβώς μας πιέζει ο χρόνος και έχουμε πολλά σημαντικά πάνελ που θα ακολουθήσουν, θα σας θέσω συγκεκριμένα ερωτήματα, αν μου επιτρέπετε, τέσσερα ερωτήματα διαδοχικώς θα θέσω και θα ήθελα και εσείς στις απαντήσεις σας να είστε όσο πιο συγκεκριμένος και συνοπτικός γίνεται.
Πρώτον, τι κάνει το State Department αυτή τη στιγμή προκειμένου να προάγει μία μετάβαση δίκαιη και με ασφάλεια. Ενεργειακή μετάβαση.
Κος PYATT:
Ευχαριστώ Χάρη για την ερώτηση, να ευχαριστήσω και τους δύο πρώην Πρωθυπουργούς, τον κύριο Τσίπρα και τον κύριο Zaev για την πρόσκληση που μου απηύθυναν. Απλή και γρήγορη η απάντησή μου, το πιο σημαντικό που κάνει η κυβέρνηση Μπάιντεν για αυτά τα ζητήματα είναι να εργάζεται και εντός των ΗΠΑ αλλά θα πω συγκεκριμένα πως νομοθετήθηκε από το Κογκρέσο ένας νόμος για τον πληθωρισμό περίπου τότε που έφυγα από την Αθήνα και άλλαξε τελείως τον τρόπο που προσεγγίζουν οι ΗΠΑ τα ζητήματα αυτά.
224 δις έχουν επενδυθεί χάρη σε αυτό το νομοθέτημα της μείωσης του πληθωρισμού. Πρόκειται λοιπόν για το πιο σημαντικό νομοθέτημα που άπτεται της κλιματικής αλλαγής στις ΗΠΑ. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να περιορίσουμε κατά 40% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, εκπομπές θερμοκηπίου μέχρι το 2030 αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ο στόχος μας είναι να επιταχύνουμε τις επενδύσεις και την καινοτομία για να ωφεληθούν όλοι.
Θα σας δώσω δύο απλά παραδείγματα δύο και ελληνικά. Μία από τις γραμμές παραγωγής που επιταχύνει εδώ αυτό το νομοθέτημα είναι η παραγωγή offshore. Πρόκειται για ένα από τα πρώτα τέτοια έργα που θα τρέξουν στις ακτές της Βιρτζίνια όπου και ζω και τα καλώδια ή αν θέλετε εκτελείται από την Dominium Power το έργο όμως το καλώδιο που θα χρησιμοποιηθεί έρχεται από την Ελληνικά Καλώδια, συγκεκριμένα η Ελληνικά Καλώδια είναι σε θέση να αξιοποιήσει τα κίνητρα τα φορολογικά που έχει δώσει το συγκεκριμένο νομοθέτημα για την μείωση του πληθωρισμού και έτσι μπορεί να γίνει τελικώς μία επιπρόσθετη, μία νέα επένδυση στις Ηνωμένες Πολιτείες για την κατασκευή αυτών των καλωδίων τελικώς επιτοπίως και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Και για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας. Έχω συνομιλήσει με διαφόρους υπουργούς επίσης γιατί βλέπουμε εξαιρετικές ευκαιρίες για την Ελλάδα να λειτουργήσει ως ηγέτης στο offshore στην Ευρώπη.
Γνωρίζουμε πολύ καλά κυρίως στο Αιγαίο ότι οι τεχνολογίες αναπτύσσονται θέλω να πω προκειμένου να αξιοποιήσουμε την αιολική ενέργεια και την ενέργεια των κυμάτων, είναι ένας φυσικός εταίρος και συνεργάτης η Ελλάς, έτσι την βλέπουμε, και βεβαίως υπάρχουν συνέργειες και στην Ελευσίνα έχουμε επενδύσει στα ναυπηγεία.
Τελευταίο ελληνικό παράδειγμα, υπάρχει μία εταιρία η Sunlight, που φτιάχνει μπαταρίες στη Θράκη. Επισκέφθηκα τις εγκαταστάσεις προ ετών. Η Sunlight επίσης φτιάχνει μπαταρίες εδώ στις ΗΠΑ.
Και ένα από τα πράγματα που είναι ξεκάθαρα είναι ότι αν θέλουμε να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση θα χρειαστεί μεγαλύτερο όγκο και συστατικών στοιχείων αλλά και μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας οπότε βλέπουμε εδώ ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και συνεργατών και συμμάχων ανά τον κόσμο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκπέμπουν περίπου το 11% των εκπομπών διοξείδιο του άνθρακα παγκοσμίως, δεν μπορούμε να λύσουμε το ζήτημα της κλιματικής κρίσης αν δεν συνεργαστούμε και οι υπόλοιποι.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Προφανώς, η μετάβαση και η κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμιας εμβέλειας ζήτημα και θα πρέπει να αποτανθούμε και στους υπολοίπους ανά την υφήλιο και σας ευχαριστούμε που θέσατε το ζήτημα των συμμάχων ή συνεργατών.
Επόμενο ερώτημα. Η εσωτερική νομοθεσία, η εθνική, το νομοθέτημα και για τα chips ας πούμε, πώς επηρεάζουν την ενεργειακή μετάβαση; Αυτοί είναι οι νόμοι και πόσο πιθανό είναι να επηρεάσουν την ενεργειακή μετάβαση των συνεργατών, συμμάχων των ΗΠΑ στην υπόλοιπη υφήλιο.
Κος PYATT:
Ήδη το έχω θίξει το ζήτημα μεν, ωστόσο δε να τονίσω πως αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους για την κλιματική αλλαγή θα πρέπει να ασχοληθούμε με τα πάντα ταυτοχρόνως και παράλληλα. Η Ελλάς αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα και για εμάς.
Φίλη και συνάδελφος στο δικό σας υπουργείο Ενέργειας, η κα Αλεξάνδρα Σδούκου, διαρκώς τονίζει πως έχει δώσει το παράδειγμα σε ό,τι αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας η Ελλάδα έχει την 2η υψηλότερη θέση στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τις ανανεώσιμες, αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι.
Χρειαζόμαστε και πρέπει να αξιοποιήσουμε περισσότερο την αιολική, τη γεωθερμική ενέργεια, την ηλιακή ενέργεια, η γεωθερμική μάλιστα υπάρχει σε αφθονία στα δυτικά Βαλκάνια και δεν την έχουμε αξιοποιήσει όσο θα μπορούσαμε παρότι το συζητώ και με τους γείτονές σας την Βουλγαρία αυτή τη στιγμή.
Και εδώ στις ΗΠΑ επίσης είμαστε δεσμευμένοι και αφοσιωμένοι σε θέματα της πυρηνικής, είναι μέρος της κλιματικής λύσης, ξέρω ότι δεν είναι ευρέως αποδεκτό στην Ευρωπαϊκή Ένωση όμως στις ΗΠΑ έχουμε περίπου το 20% της ενέργειάς μας που παράγεται με χρήση πυρηνικής οπότε πρέπει να αναπτύξουμε έτι περαιτέρω το κομμάτι αυτό και να είμαστε έτοιμοι να πάμε και στην επόμενη γενιά πυρηνικής ενέργειας με βιωσιμότητα, είναι πιο καθαρή αυτή η ενέργεια.
Όλα αυτά αντικατοπτρίζουν το γεγονός και συνδέονται άρρηκτα με το γεγονός ότι εξελίσσεται ραγδαίως η τεχνολογία και βεβαίως μειώνεται το κόστος της καθαρής ενέργειας, ενώ καθιστά όλο και λιγότερο απαραίτητο εμείς να εμμένουμε στην παλιά την παραδοσιακή την ενέργεια με ορυκτά καύσιμα.
Το ταχύτερο δυνατό πρέπει να αρχίσουμε να μειώνουμε τη χρήση των ορυκτών καυσίμων και θα πρέπει να αναγνωρίσω τα σημεία σύγκρισης εκεί τους δείκτες που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη και προκειμένου να μειωθεί η χρήση άνθρακα στην Ελλάδα και βεβαίως εσείς δώσατε και το μοτίβο για την υπόλοιπη Ευρώπη σε ό,τι αφορά μία οικονομία με βιώσιμη ενέργεια.
Το ίδιο πρέπει να πράξουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι δύσκολα αυτά τα ζητήματα τα κοινωνικοοικονομικά, διότι αφορούν και τοπικές κοινωνίες, εργαζομένους, όλους θα πρέπει να τους έχουμε μαζί μας, όμως το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να δείξουμε πως η ενεργειακή μετάβαση δεν συνεπάγεται έλλειμμα προσβασιμότητας ή μη οικονομικές τιμές. Όλα θα πρέπει να τα κάνουμε μαζί.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Ερώτηση. Στο προηγούμενο πάνελ συζητήσαμε γεωπολιτική και πως συνδέονται με την ενέργεια, τη μετανάστευση, το κλίμα, πως όλα αυτά είναι συνδεδεμένα ως ζητήματα, οπότε επανέρχομαι και με δεδομένη την προηγούμενη ιδιότητά σας, ιδιότητές σας και ερωτώ, πώς θα αξιολογούσατε την τρέχουσα γεωπολιτική κρίση; Πώς την βλέπετε και πόσο πιθανό είναι να επηρεάσει την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση; Και ας είμαι πιο συγκεκριμένος. Δηλαδή μήπως θα πρέπει να περιμένουμε πως τα πλούσια σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο κράτη θα κάνουν ή πρέπει να κάνουν περισσότερα για την ενεργειακή μετάβαση;
Κος PYATT:
Υπάρχουν πολλές ερωτήσεις σε αυτή την μία ερώτηση και εγώ θα επιμείνω σε 2 απ’ αυτές. Πρώτον, έχουμε το εξαιρετικά διακρατικό αποτέλεσμα του γεγονότος ότι χρησιμοποιεί ως όπλο ή εργαλειοποιεί τα καύσιμά της ή τους πόρους η Ρωσία, συνομιλούσα το 2022 με τον κύριο Σκρέκα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και αφού διεκόπη η παροχή φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, οπότε εκτοξεύτηκε το κόστος φυσικού αερίου και αυτό επηρέασε συνεκδοχικά τον καταναλωτή, την πολιτική ζωή, τη βιομηχανία της Ελλάδος.
2,5 χρόνια αργότερα, λοιπόν, θεωρώ πως η Ευρώπη έχει κάνει εξαιρετική πρόοδο σε ό,τι αφορά την μείωση του κινδύνου ή τον τρόπο που συνδέεται με την ενέργεια της Ρωσίας. Η Γερμανία έχει φτάσει στο μηδέν τοις εκατό, δεν χρησιμοποιεί καθόλου φυσικό αέριο, πετρέλαιο ή άνθρακα από τη Ρωσία. Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι η Ρωσία ποτέ δεν θα ειδωθεί ως αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Συνεργαζόμαστε στενά με τους φίλους μας τους Ευρωπαίους, ήμουν την προηγούμενη εβδομάδα στο Βερολίνο προκειμένου να μειώσουμε έτι περαιτέρω τα χρήματα τα οποία εισπράττει γιατί διαθέτει πόρους ενεργειακούς η Ρωσία και βεβαίως αυτά τα χρήματα πάνε για να βοηθήσουν αντ’ αυτού τους πολίτες και τις υποδομές της Ουκρανίας.
Έχει σημασία να είμαστε, λοιπόν, όλοι ευθυγραμμισμένοι και σύμφωνοι σε ό,τι αφορά την επιβολή των κυρώσεων, κυρώσεις για τις εξαγωγές ρωσικών καυσίμων, περιμένουμε τον επόμενο γύρο των κυρώσεων, τα συζητούμε όλα αυτά, σε συνεργασία και εκ του σύνεγγυς με την Ελλάδα για να υπάρξει ένα όριο στην τιμή.
Γίνεται μία προσπάθεια όπως είπα να μειωθούν τα έσοδα τα οποία αποκομίζει από την διάθεση τέτοιων πόρων ορυκτών καυσίμων η Ρωσία. Αυτό είναι το πρώτο.
Το δεύτερο, η ενεργειακή μετάβαση, είχα την ευκαιρία χάρη στη δουλειά μου να κάνω ταξίδια ανά την υφήλιο και ασχολήθηκα, συνάντησα πολλούς υπουργούς Ενέργειας σε πολλές χώρες, ακόμα και χώρες πετρελαιοπαραγωγούς. Είχα πάει στην Αγκόλα την προηγούμενη εβδομάδα, προ ολίγων μηνών ήμουν στη Σαουδική Αραβία, μιλούσα με τον υπουργό Ενέργειας στη Σαουδική Αραβία, είναι αφοσιωμένος και δεσμευμένος στο στόχο της ενεργειακής μετάβασης και στη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα. Και της χρήσης του άνθρακα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG, παράγουμε και πετρέλαιο οπότε φέρουμε την ευθύνη καθόσον ο κόσμος συνεχίσει να χρειάζεται αυτά τα μόρια των ορυκτών καυσίμων θα πρέπει να παράγουμε την ενέργεια με το λιγότερο επιβαρυντικό τρόπο για το περιβάλλον που σημαίνει ότι πρέπει να δώσουμε προσοχή σε θέματα διαφυγόντων αερίων, μεθανίου, νέων τεχνολογιών για τη δέσμευση του άνθρακα.
Όλα αυτά συμβαίνουν και στη Σαουδική Αραβία με αυτά ασχολούνται και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, με αυτά ασχολείται και η Αγκόλα όπου πήγα την προηγούμενη εβδομάδα.
Άρα και πάλι όλα ανάγονται σε εκείνη τη βασική αρχή που σημαίνει ότι πρέπει να τα δουλέψουμε όλα μαζί και να εξασφαλίσουμε ότι ό,τι διαθέτουμε θα το αξιοποιήσουμε για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις τις κλιματικές. Για να μπορέσουμε να παράξουμε τεράστιο όγκο ενέργειας που θα χρειαστεί ο πλανήτης διότι και πάλι, σε μέρη όπως στην υποσαχάρια Αφρική, στη νότια Ασία, στη νοτιοανατολική Ασία έχουμε μια εκρηκτική άνοδο της μεσαίας τάξης, όλοι αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται αυτά που έχουμε και εμείς.
Μεγάλες οθόνες τηλεόρασης, ψυγεία, μεγάλα αυτοκίνητα, όλα αυτά χρειάζονται ενέργεια. Άρα θα πρέπει να μοχλεύσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η τεχνολογία αυτή τη στιγμή για να δεσμεύσουμε αυτή την ενέργεια με λιγότερο αρνητικό τρόπο για το περιβάλλον, με πιο βιώσιμο τρόπο.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Σε συνέχεια της απάντησής σας επιτρέψτε μου να επιμείνω σε κάτι τελευταίο, ήτοι να ασχοληθούμε με τις περιφερειακές εξελίξεις και να σας ρωτήσω, ποια έργα βλέπουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως τα πλέον πολλά υποσχόμενα αν θέλουμε να προάγουμε, αν θέλετε να προάγετε την περιφερειακή συνεργασία και την ολοκλήρωση, την ενσωμάτωση.
Κος PYATT:
Ευχαριστώ πάρα πολύ για την ερώτηση, και αυτό συνδέεται άρρηκτα με ζητήματα τα οποία τα δούλευα όταν ήμουν πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα. Συνεργάστηκα και με τον κύριο Πρωθυπουργό τότε τον κύριο Τσίπρα, και με τον υπουργό Νίκο Κοτζιά.
Η Ελλάς λόγω γεωγραφίας βρίσκεται σε σημαντική θέση, συνδέεται με το ανατολικό σκέλος της Ευρώπης, κατέχει μέρος της Βαλκανικής, συνδέεται όμως άρρηκτα και με την ανατολική Μεσόγειο, τη βόρεια Αφρική.
Ένας υπουργός της Κύπρου ήταν εδώ χθες, κάναμε μία πολύ καλή συνάντηση παρουσία και του κ. Μπλίνκεν αναβαθμίσαμε τον στρατηγικό μας διάλογο με την κυβέρνηση της Κύπρου, όμως με τον κύριο Υπουργό έκανα και μία ξεχωριστή συζήτηση για θέματα αμερικανικής στήριξης του διασυνδετήριου αγωγού.
Συζητήσαμε και τις προοπτικές βαθύτερης ενεργειακής ολοκλήρωσης συνεργασίας Αιγύπτου, Ελλάδος, Κύπρου και τα λοιπά. Για να δούμε πως θα μπορέσουμε να φέρουμε φθηνή ενέργεια από την Αίγυπτο μέσω της Ελλάδας να πάμε στην ευρωπαϊκή αγορά. Ο πιο σημαντικός παράγων που καθορίζει και θα καθορίσει την επιτυχία όλων αυτών των διασυνδετήριων αγωγών, συνδέεται και με τα όσα γίνονται στη δυτική Βαλκανική.
Η Συμφωνία των Πρεσπών για αυτό έχει τόσο μεγάλη σημασία γιατί εκείνη επίτρεψε να ξεκινήσει συζήτηση για την διασύνδεση και τη συνεργασία, ένα σημαντικό παράδειγμα που στήριξαν οι ΗΠΑ ήταν ο διασυνδετήριος που θα συνέδεε την Αλεξανδρούπολη θα πήγαινε μέσω Βορείου Μακεδονίας για να υποκαταστήσει τις ροές και την ανασφάλεια του ρωσικού αερίου και έτσι δημιουργεί και ευκαιρίες για βαθύτερη και στενότερη οικονομικοπολιτική συνεργασία.
Θα θέλαμε το ίδιο να δούμε να συμβαίνει και στο κομμάτι των διασυνδετήριων ενεργειακών αγωγών. Θέλουμε να αυξηθούν σημαντικά οι μεταφορές ποσοτήτων αερίου ή καυσίμων και η ΔΕΗ για παράδειγμα, είμαστε υπέρ της μεταμόρφωσής της σε μία επιχείρηση η οποία θα είναι περισσότερο φιλόδοξη, θα ασχολείται περισσότερο με την αγορά, θα προχωρήσει εξάλλου σε νέες επενδύσεις στη Ρουμανία και αυτό θα έχει ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα και ένα οικονομικό αποτύπωμα σημαντικό για το σύνολο της δυτικής Βαλκανικής μέχρι το βορρά, μέχρι την Ουκρανία.
Mε τον Πρωθυπουργό κύριο Μητσοτάκη είχαμε τη συνάντηση στο πλαίσιο του 3C και ήταν ένα από τα έργα που το δούλεψα ως πρέσβης, είμαι περήφανος που συμμετέχει η Ελλάδα και με χαρά άκουσα τον κύριο Μητσοτάκη να ομιλεί για την σημασία του κάθετου διαδρόμου, ενός έργου το οποίο θα διευκολύνει την μεταφορά ενέργειας και θα δημιουργήσει διασυνδέσεις που αφορούν και την τεχνολογία βορείως της Αλεξ/πολης μέσω Θεσσαλονίκης στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, φτάνοντας μέχρι την Μολδαβία, την Ουκρανία αλλά και έτι περαιτέρω.
Η διασυνδεσιμότητα της Ελλάδος, η συνδεσιμότητα προς τον βορρά είναι κάτι που οι ΗΠΑ στηρίζουν πολύ δυναμικά, συνδέεται αυτό και με την Συμφωνία των Πρεσπών, εστιάζουμε, επίσης, στα χιλιάδες χρόνια ιστορίας και δεσμών με την ανατολική Μεσόγειο, την Αίγυπτο, τη βόρειο Αφρική, ιστορία και σχέσεις της Ελλάδος με αυτές τις χώρες ούτως ώστε να υπάρχει διευρυμένη περιφερειακή συνεργασία.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ:
Κύριε Pyatt, αγαπητέ Geoffrey, ευχαριστούμε πάρα πολύ που μοιράστηκες τις σκέψεις σου μαζί μας. Ήταν μία εξαιρετική συζήτηση. Προτείνω κυριολεκτικά και μεταφορικά να συνεχίσουμε την προσπάθεια και οι δύο μας.