“H Ευρώπη άρχισε να πεθαίνει όταν ξανασηκώθηκαν τα σύνορα και ξεκίνησε ένας φαύλος κύκλος που αφορά το χριστιανικό και το μουσουλμανικό κόσμο και άρχισε να γίνεται λόγος για το γεγονός ότι η Ευρώπη είναι ο χριστιανικός κόσμος kαι αυτό έδωσε το περιθώριο στους ακροδεξιούς ή τους δεξιούς εν γένει στην Ευρώπη και στην Τουρκία και στο μουσουλμανικό κόσμο να κερδίσουν έδαφος” τόνισε ο Garo Paylan κατά την παρέμβασή του στη 2η Διεθνή Διάσκεψη που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα με θέμα «Δημοκρατία και Κοινωνική Δικαιοσύνη» στις 10 Ιουνίου 2025 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Αναφερόμενος στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να απαντήσει ο προοδευτικός κόσμος υπογράμμισε ότι δεν απέδωσαν οι παλιές συνταγές και ότι πρέπει να βρεθεί ένας νέος τρόπος, μια νέα γλώσσα γιατί “οι συντηρητικοί οργανώνονται συσπειρώνονται, τα πάνε πολύ καλά και δυστυχώς ο κόσμος, ιδίως η μεσαία τάξη και οι φτωχοί άνθρωποι είναι πολύ δυσαρεστημένοι και δυστυχείς.”
Δυστυχώς όμως όπως επισήμανε “οι ευάλωτοι άνθρωποι, οι φτωχοί άνθρωποι επέλεξαν να ψηφίσουν έναν ισχυρό άνδρα. Αυτό συνέβη στην Τουρκία και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ για άλλη μια φορά” γι αυτό όπως εξήγησε “θα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να κερδίσουμε την προσοχή τους και στις δύο όχθες του Ατλαντικού και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Πρέπει να καταφέρουμε να τους κάνουμε να μας ακούσουν. Αυτή τη στιγμή δυστυχώς ακούνε μόνο την δεξιά.”
«Ποιος ωφελείται να αγοράσουμε κι άλλα F35; Οι εταιρείες. Άρα θα πρέπει να έχουμε μια ατζέντα υπέρ της ειρήνης. Αντί να αγοράζουμε F-35 θα πρέπει να επενδύσουμε στους ανθρώπους μας. Στους λαούς μας», σημείωσε
Ο πρώην βουλευτής της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης με το HDP και επισκέπτης ερευνητής στην Ουάσιγκτον στο Europe Program του Carnegie Endowment for International Peace, περιέγραψε αρχικά τις προσπάθειες για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας και στην συνέχεια εξήρε τον ρόλο του Σελαχατίν Ντεμιρτάς και του Αλέξη Τσίπρα επισημαίνοντας ότι «είχαμε δύο ρομαντικούς πολιτικούς και στις δύο όχθες του Αιγαίου από την μια είχαμε τον Ντεμιρτάς, ο οποίος είναι στη φυλακή, δυστυχώς τον έκλεισε στην φυλακή ο Ερντογάν γιατί ήταν χαρισματικός και από την άλλη είχαμε τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος επίσης μας προσέφερε ελπίδα μέσα από την εκλογική του νίκη».
Αναλυτικά η παρέμβαση του Garo Paylan
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ: Και τώρα πάμε σε κάποιον που ξέρει και τις δύο όχθες του Ατλαντικού. Έχει εξάλλου υπηρετήσει, ο Garo Paylan και στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ξέρεις τι σημαίνει πολιτική αντιπαλότητα. Επίσης διαμεσολάβησες για το αρμενικό. Θα μπορούσες όλη αυτή την πείρα σου να τη συνθέσεις σε δύο λόγια; Το απόσταγμα ποιο είναι, πού βρίσκεσαι, σε πέντε λεπτά και πού πάμε.
Κος PAYLAN: Ευχαριστώ που με προσκαλέσατε. Ξεκινώ, αν μου επιτρέπετε, μιλώντας για την άλλη όχθη του Αιγαίου. Είμαι ρομαντικός και επίσης είμαι υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ήμουν μέλος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης που προσπάθησε να κάνει δημοκρατία την Τουρκία και πράγματι, τη δεκαετία των 90 σημειώθηκε πρόοδος και υπήρχαν και οραματιστές στη Δύση, πολιτικοί, που έβλεπαν την πρόοδο που σημειωνόταν και είπαν ότι θα μπορούσε για τον μουσουλμανικό κόσμο να λειτουργεί ως πρότυπο, ως μοντέλο η Τουρκία και μας ενεθάρρυναν σε εκείνη την κατεύθυνση.
Και ξέρετε ότι ξεκίνησε και η διαδικασία ένταξης εκεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βοηθηθήκαμε και ως Αρμένιοι στην Τουρκία, δεκαετίες μετά την γενοκτονία μπορούσαμε πλέον να μιλάμε όχι μόνο για το παρελθόν αλλά να μιλάμε και για το μέλλον.
Και είχαμε δύο ρομαντικούς πολιτικούς και στις δύο όχθες του Αιγαίου από την μια είχαμε τον Ντεμιρτάς, ο οποίος είναι στη φυλακή, δυστυχώς τον έκλεισε στην φυλακή ο Ερντογάν γιατί ήταν χαρισματικός και από την άλλη είχαμε τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος επίσης μας προσέφερε ελπίδα μέσα από την εκλογική του νίκη.
Μάλιστα ήμουν δίπλα του, μαζί του την ημέρα που κέρδισε τις εκλογές και μετέφερα και το μήνυμα αυτό στην άλλη όχθη και κατορθώσαμε κι εμείς να νικήσουμε τότε τον Ερντογάν, τριπλασιάσαμε τις ψήφους που πήραμε.
Τι συνέβη όμως; Η κυρία Μέρκελ είχε επισκεφθεί την Τουρκία τρεις φορές. Γιατί; Για να ζητήσει από τον Ερντογάν να κρατήσει στην Τουρκία τους πρόσφυγες που έρχονταν από την Συρία και δυστυχώς η Γερμανία και ουσιωδώς η Γαλλία δεν μας βοήθησαν καθόλου, απλώς είδανε ως ζώνη, ως ανάχωμα την Τουρκία και θεώρησαν ότι αυτό θα έπρεπε να είναι η Τουρκία.
Και άρα καμία μουσουλμανική χώρα δεν θα γινόταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δυστυχώς αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Τουρκία τώρα βρίσκεται στην κατάσταση που βρίσκεται. Όλα αυτά πίσω στο 2007 και στον Σαρκοζί και στη Μέρκελ μπορώ να τα αποδώσω.
Εν τω μεταξύ υπάρχει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το όραμα της ήταν διεθνές, ξεκίνησε με σύνορα, τελικώς, δυστυχώς, η Ευρώπη άρχισε να πεθαίνει όταν ξανασηκώθηκαν τα σύνορα και ξεκίνησε ένας φαύλος κύκλος που αφορά το χριστιανικό και το μουσουλμανικό κόσμο και άρχισε να γίνεται λόγος για το γεγονός ότι η Ευρώπη είναι ο χριστιανικός κόσμος.
Και αυτό έδωσε το περιθώριο στους ακροδεξιούς ή τους δεξιούς εν γένει στην Ευρώπη και στην Τουρκία και στο μουσουλμανικό κόσμο να κερδίσουν έδαφος.
Ποια θα πρέπει να είναι όμως η δική μας άραγε απόκριση; Αυτή είναι η ερώτηση. Η προοδευτική απάντηση, να ντροπιάσουμε τους αυταρχικούς ηγέτες; Ποτέ δεν απέδωσε. Χρόνια τώρα, 20 χρόνια προσβάλλουμε τον Ερντογάν, δεν αποδίδει και πάντοτε ορίζουμε το πρόβλημα. Πάντοτε είμαστε εκεί για να φέρουμε σε δύσκολη θέση τους αυταρχικούς ηγέτες αλλά το αποτέλεσμα είναι μηδέν, ποτέ δεν απέδωσε.
Υπάρχει και η λύση της δεκαετίας του 70, δεν μπορούμε να τη μεταφυτεύσουμε στο σήμερα, ποτέ δεν απέδωσε. Θα πρέπει να βρούμε μια νέα γλώσσα καταρχήν, θεωρώ. Πρέπει να βρούμε μια νέα γλώσσα και επίσης θα πρέπει να οργανωθούμε όπως ο ΣΥΠΕΚ σε όλη την Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι συντηρητικοί δηλαδή οργανώνονται συσπειρώνονται, τα πάνε πολύ καλά και δυστυχώς ο κόσμος, ιδίως η Μεσαία Τάξη και οι φτωχοί άνθρωποι είναι πολύ δυσαρεστημένοι και δυστυχείς.
Άρα όταν είναι δυστυχείς, δεν μπορεί να μας ακούσουν, δεν θα κερδίσουμε την καρδιά τους. Δυστυχώς οι τρωτοί άνθρωποι, οι ευαίσθητοι άνθρωποι, οι φτωχοί άνθρωποι επέλεξαν να ψηφίσουν έναν ισχυρό άνδρα. Αυτό συνέβη στην Τουρκία και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ για άλλη μια φορά.
Άρα θα πρέπει εμείς να εξεύρουμε έναν τρόπο να κερδίσουμε την προσοχή τους και στις δύο όχθες του και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Πρέπει να καταφέρουμε να τους κάνουμε να μας ακούσουν.
Αυτή τη στιγμή δυστυχώς ακροάζονται μόνο την δεξιά. Υπάρχει μία, λένε κάποιοι, αίσθηση εθνικισμού και στην Ελλάδα και στην Τουρκία συνήθως οι δεξιοί το λένε, όμως υπάρχουν και κάποιοι αριστεροί που μονίμως κάνουν λόγο για αγορά F35 και στη χώρα σας και στη χώρα μου.
Ποιος ωφελείται να αγοράσουμε κι άλλα F35; Οι εταιρείες. Άρα θα πρέπει να έχουμε μια ατζέντα υπέρ της ειρήνης. Κάποτε υπήρχε ο Ισμαήλ Τζέμ με τον Παπανδρέου εκείνη την εποχή, άρχισαν να κάνουν κουβέντα για αυτή την ειρηνευτική, την ατζέντα της ειρήνης.
Δυστυχώς όμως ήρθαν οι μεγάλες εταιρείες οι ισχυρές των οπλικών συστημάτων. Πρέπει να προάγουμε λοιπόν και στις δύο πλευρές του Αιγαίου μια ατζέντα ειρηνευτική και δεν είναι κακό, δεν το συζητάμε, προφανώς δεν είμαστε στο πλευρό της Χαμάς αλλά είμαστε στο πλευρό των Παλαιστινίων.
Αυτή είναι μια καθημερινότητα. Στην Παλαιστίνη κάθε μέρα δολοφονείται η ανθρωπότητα. Κάθε φορά που πεθαίνει ένα παιδί, πεθαίνει η ανθρωπότητα και πρέπει να τα συζητάμε αυτά, ξαναλέω στο πλαίσιο της ειρηνευτικής μας ατζέντας.
Επίσης οφείλουμε να συζητήσουμε περί ευημερίας. Μιλάμε διαρκώς για εισοδηματικές ανισότητες και ο κόσμος δεν μας ακούει. Γιατί ο κόσμος τι σκέφτεται; Ας πάρουν φόρους από τους πλουσίους να μας τα δώσουν τα χρήματα.
Αν όμως δεν κάνεις λόγο για την ευημερία τότε πώς θα μπορέσεις να έχεις μια ενδιαφέρουσα ατζέντα για την οικονομία; Πώς θα κερδίσεις την προσοχή του άλλου αφού δεν έχεις μια τέτοια ατζέντα; Άρα πρέπει να εξεύρουμε μια νέα γλώσσα ένα νέο τρόπο διατύπωσης. Πρέπει να συνεργαστούμε και αυτό βεβαίως δεν μπορούμε να το κάνουμε βασιζόμενοι στη λύση της δεκαετίας του 70.
Μια εξαιρετική ευκαιρία προσφέρεται στην άλλη όχθη του Αιγαίου. Το λέω. Έχουμε ένα νέο άνοιγμα που γίνεται με τους Κούρδους. Αυτή είναι μια ευχάριστη είδηση.
Πρέπει λοιπόν να δούμε τι συμβαίνει στην άλλη όχθη του Αιγαίου αφού υπάρχει αυτό το παράθυρο με τους Κούρδους της Τουρκίας. Συνεπώς θεωρώ ότι η Ελλάς και η Τουρκία σε αυτήν ακριβώς την περιοχή μπορούν να κάνουν το Αιγαίο μια θάλασσα ειρήνης.
Μπορεί να με θεωρείτε ρομαντικό, όμως θεωρώ ότι το χρειάζονται και οι δύο πλευρές. Είναι τρωτή και ευάλωτη η τουρκική οικονομία και υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι με προβλήματα. Αντί να αγοράζουμε F-35 θα πρέπει να επενδύσουμε στους ανθρώπους μας. Στους λαούς μας.
Και πάμε τώρα στις ΗΠΑ. Δυστυχώς με το γεγονός ότι πάλι κέρδισε ο Ερντογάν αν δεν ήθελα να ξανακατεβώ υποψήφιος. Εμείς θέλαμε, ονειρευόμασταν να κάνουμε την Τουρκία μικρές ΗΠΑ, αν μιλάμε για την ελευθερία της έκφρασης ας πούμε και βλέπω τώρα στις ΗΠΑ, οι ΗΠΑ γίνονται μια μεγάλη Τουρκία δυστυχώς.
Άρα δεν θα έπρεπε ή δεν θα έπρεπε να μου ζητήσετε να έρθω εδώ όπου πάω κάποια προβλήματα αναφύονται. Χρειάστηκαν 25 χρόνια να εγκαθιδρύσει το απολυταρχικό του καθεστώς ο Ερντογάν. Χρειάστηκε μόνο 25 μέρες να το πράξει αυτό ο Τραμπ και αυτό είναι το πρόβλημα.
Κινήθηκε ταχύτατα, κανείς δεν το περίμενε και ο κόσμος είναι πλέον σε παραλυσία. Αυτό κάνουν οι αυταρχικοί ηγέτες, μας παραλύουν. Δεν θα έπρεπε ποτέ μα ποτέ να τους επιτρέπουμε πρώτον να μας παραλύουν. Δεύτερον, μονίμως μιλάμε για εκείνους. Γιατί εκείνοι θέλουν να μιλάμε για εκείνους. Προσπαθούμε να τους φέρουμε σε δύσκολη θέση, να τους ντροπιάσουμε. Πρέπει να το σταματήσουμε, θα πρέπει να μιλάμε για τη δική μας ατζέντα και θα πρέπει να τους αναγκάσουμε να μιλούν για εμάς όχι να μιλούμε εμείς για εκείνους.
Πρέπει να τους εξαναγκάσουμε να μιλούν για εμάς και άπαξ και αρχίσουν να μιλούν για εμάς θα υπάρξει λύση. Ευχαριστώ πολύ.
Κος ΤΖΗΜΗΤΡΑΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ Garo για την πολύ εμπνευσμένη ομιλία σου, νομίζω ότι πρέπει να συζητήσουμε το θέμα της αυτοσυγκράτησης που συνήθως χρησιμοποιείται στη ρητορική.